La rivoluzione scientifica. Fonti

Storia della Scienza (2002)

La rivoluzione scientifica. Fonti


Fonti

Per le raccolte generali più frequentemente citate sono usate, nel testo, le seguenti abbreviazioni:

AT [Adam, Tannery] = Descartes, René, Oeuvres, publiées par Charles Adam et Paul Tannery, Paris, Éditions du Cerf, 1897-1913, 13 v. (2. ed.: Paris, Vrin-CNRS, 1964-1974, 11 v. in 12 tomi; rist.: Paris, Vrin, 1996; i rimandi nel testo si riferiscono alla seconda edizione).

EN [Edizione Nazionale] = Galilei, Galileo, Le opere, edizione nazionale a cura di Antonio Favaro, Firenze, Barbèra, 1890-1909, 20 v. (2. ed.: 1929-1939; 3. ed.: 1964-1966; 4. ed.: 1968).

GM [Gerhardt Mathematische] = Leibniz, Gottfried Wilhelm, Mathematische Schriften, hrsg. von Carl I. Gerhardt, Berlin, A. Asher; Halle, H.W. Schmidt, 1849-1863, 7 v. (rist.: Hildesheim, Olms, 1962, 7 v.).

GP [Gerhardt Philosophische] = Leibniz, Gottfried Wilhelm, Die philosophischen Schriften, hrsg. von Carl I. Gerhardt, Berlin, Wiedmann, 1875-1890, 7 v. (rist.: Hildesheim, Olms, 1960, 6 v.).

GW [Gesammelte Werke] = Kepler, Johannes, Gesammelte Werke, hrsg. unter der Leitung von Walther von Dick, München, Beck, 1937-.

OC [Oeuvres complètes] = Huygens, Christiaan, Oeuvres complètes, Den Haag, Nijhoff, 1888-1950, 22 v.

OF [Opere filosofiche] = Descartes, René, Opere filosofiche, a cura di Ettore Lojacono, Torino, UTET, 1994, 2 v.

OS [Opere scientifiche] = Descartes, René, Opere scientifiche, a cura di Ettore Lojacono, Torino, UTET, 1966-1983, 2 v.; v. I: La biologia, a cura di Gianni Micheli, 1966; v. II: Discorso sul metodo, Diottrica, Meteore, Geometria, a cura di Ettore Lojacono, 1983.

SEH [Spedding, Ellis, Heath] = Bacon, Francis, The works, collected and edited by James Spedding, Robert Leslie Ellis, and Douglas Denon Heath, London, Longman, 1859-1874, 14 v.; 7 v. Works e 7 v. Letters (ripr. facs.: Stuttgart, F. Frommann, 1962-1963, 14 v.).

An account of a book. Synopsis methodica animalium quadrupedum et serpentini generis authore Joanne Raio, London 1693, "Philosophical Transactions", 17, 1693, pp. 849-856.

de Acosta: Acosta, José de, Historia natural y moral de las Indias, en que se tratan las cosas notables del cielo, y elementos, metales, plantes y animales dellas: y los ritos, y ceremonias, leyes, y gouierno, y guerras de los Indios, Sevilla, Juan de León, 1590 (rist.: Valencia, Valencia Cultural, 1977).

Adanson: Adanson, Michel, Cours d'histoire naturelle fait en 1772, […] avec une introd. et des notes par M.J. Payer, Paris, Fortin, Masson [et al.], 1845, 2 v.

Agnesi: Agnesi, Maria Gaetana, Instituzioni analitiche ad uso della gioventù italiana, Milano, Regia Ducal Corte, 1748, 2 v.

Agostino di Ippona: Augustinus, Aurelius, Confessionum libri tredecim, post Pium Knoell iteratis curis edidit Martinus Skutella, Leipzig, B.G. Teubner, 1934 (trad. it.: Le confessioni, introd. di Christine Mohrmann, trad. di Carlo Vitali, Milano, Rizzoli, 1974).

Agricola: Agricola, Georg Bauer, Bermannus, sive de re metallica, Basel, Hieronymus Froben, 1530 (trad. franc.: Bermannus (Le mineur). Un dialogue sur les mines, introd., texte établi, traduit et commenté par Robert Halleux et Albert Yans, Paris, Les Belles Lettres, 1990).

‒ Agricola, Georg Bauer, De re metallica libri XII. Quibus officina, instrumenta, machinae, ac omnia denisque ad metallicam spectantia, Basel, Hieronymus Froben & Nikolaus Episcopus, 1556.

Agrippa di Nettesheim: Agrippa von Nettesheim, Heinrich Cornelius, De occulta philosophia libri tres, Köln, Johann Soter, 1533 (altra ed.: edited by Vittoria Perrone Compagni, Leiden-New York-Köln, Brill, 1992).

d'Aguilon: Aguilon, François d', Opticorum libri sex philosophis iuxta ac mathematicis utiles, Antwerpen, Officina Plantiniana, 1613.

Alberti: Alberti, Leon Battista, De pictura (1435), Basel, [Westheimer], 1540 (altra ed. in: On painting and On sculpture. The Latin texts of De pictura and De statua, edited with transl., introd. and notes by Cecil Grayson, London, Phaidon, 1972; altra ed. in: Opere volgari, a cura di Cecil Grayson, Roma-Bari, Laterza, 1960-1973, 3 v.; v. III, pp. 1-107).

Aldrovandi: Aldrovandi, Ulisse, De reliquis animalibus exanguibus libri quatuor, post mortem editi, nempe de mollibus, crustaceis, testaceis et zoophytis, Bologna, Giovanni Battista Bellagamba, 1606.

‒ Aldrovandi, Ulisse, De piscibus libri V et de cetis liber unus, Ioannes Cornelius Uterverius […] collegit, Bologna, Giovanni Battista Bellagamba, Girolamo Tamburini, 1613.

‒ Aldrovandi, Ulisse, De quadrupedibus solidipedibus volumen integrum, Ioannes Cornelius Uterverius collegit et recensuit, Bologna, Vittorio Benacci, Girolamo Tamburini, 1616.

‒ Aldrovandi, Ulisse, Quadrupedum omnium bisulcorum historia, Ioannes Cornelius Uterverius Belga colligere incoepit, Thomas Dempsterus […] perfecte absoluit, Bologna, Sebastiano Bonomi, Girolamo Tamburini, 1621.

‒ Aldrovandi, Ulisse, De quadrupedibus digitatis viviparis libri tres et de quadrupedibus digitatis oviparis libri duo, Bologna, Nicolò Tebaldini, Marco Antonio Bernia, 1637.

‒ Aldrovandi, Ulisse, Serpentum et draconum historiae libri duo, Bartholomaeus Ambrosinus […] opus concinnavit, Bologna, Clemente Ferroni, Marco Antonio Bernia, 1640 (ma: 1639).

d'Alembert: Alembert, Jean Le Ronde d', Discours préliminaire, in: Encyclopédie, I, 1751, pp. I-XLV.

‒ Alembert, Jean Le Ronde d', Expérimental, in: Encyclopédie, VI, 1756, pp. 298-301.

Altobelli: Altobelli, Ilario, Demonstratio ostendens artem dirigendi et domificandi Ioannis de Monteregio non concordare cum doctrina Ptolemaei, Foligno, A. Alteri, 1629.

Ango: Ango, Pierre, L'optique divisée en trois livres, Paris, C. Michallet, 1682.

Annali della fabbrica del duomo di Milano dall'origine fino al presente, pubblicati a cura della sua amministrazione, Milano, G. Brigola, 1877-1885, 8 v.

Argoli: Argoli, Andrea, De diebus criticis, et de aegrorum decubitu libri duo, Padova, P. Frambotto, 1639.

Aristotele: Aristoteles, Opere, a cura di Gabriele Giannantoni, Roma-Bari, Laterza, 1973, 4 v. (altra ed. in 11 v., 1994; v. I: Vita di Aristotele, di Diogene Laerzio, Organon: Categorie, Dell'espressione, Primi Analitici, Secondi Analitici, trad. di Marcello Gigante e Giorgio Colli; v. II: Organon: Topici, confutazioni sofistiche, trad. di Giorgio Colli; v. III: Fisica, Del cielo, trad. di Antonio Russo e Oddone Longo; v. IV: Della generazione e della corruzione, Dell'anima, Piccoli trattati di storia naturale, trad. di Antonio Russo e Renato Laurenti; v. V: Parti degli animali, Riproduzione degli animali, trad. di Mario Vegetti e Diego Lanza; v. VI: Metafisica, trad. di Antonio Russo; v. VII: Etica Nicomachea, trad. di Armando Plebe; v. VIII: Grande etica, Etica Eudemia, trad. di Armando Plebe; v. IX: Politica, Trattato sull'economia, trad. di Renato Laurenti; v. X: Retorica, Poetica, trad. di Armando Plebe e Manara Valgimigli; v. XI: Costituzione degli Ateniesi, Frammenti, trad. di Renato Laurenti e Gabriele Giannantoni).

‒ Aristoteles, Meteorologica, introd., trad. e note di Lucio Pepe, Napoli, Guida, 1982.

Aristotele (Pseudo-): Aristoteles (Pseudo-), Mechanica Graeca, emendata, Latina facta, & commentariis illustrata ab Henrico Monantholio, Paris, I. Perier, 1599 (altra ed.: Mechanica, tradizione manoscritta, testo critico, scolii a cura di Maria Elisabetta Bottecchia, Padova, Antenore, 1982).

Arnauld: Arnauld, Antoine, Oeuvres de messire Antoine Arnauld, docteur de la Maison et Société de Sorbonne, Paris, Sigismond d'Arnay [et al.], 1775-1783, 43 v.

degli Aromatari: Aromatari, Giuseppe degli, Disputatio de rabie contagiosa cui praeposita est Epistola de generatione plantarum ex seminibus, qua detegitur, in vocatis seminibus contineri plantas vere conformatas, ut dicunt, actu, Venezia, J. Sarzina, 1625.

Aselli: Aselli, Gaspare, De lactibus sive lacteis venis quarto vasorum mesaraicorum genere novo invento dissertatio, Milano, Giovanni Battista Bidelli, 1627 (ripr. facs.: con presentazione di Pietro Franceschini, Milano, Episteme, 1972).

Aubry: Aubry, Claude, Testis examinatus, Firenze, Giovanni Francesco Barbetti, 1658.

Bacmeister: Bacmeister, Johann Vollrath, Essai sur la bibliothèque et le cabinet de curiosités et d'histoire naturelle de l'Académie des Sciences de Saint-Pétersbourg, Saint-Pétersbourg, Weitbrecht & Schoor, 1776.

Bacon: Bacon, Francis, The works, collected and edited by James Spedding, Robert Leslie Ellis, and Douglas Denon Heath, London, Longman, 1859-1874, 14 v.; 7 v. Works e 7 v. Letters (ripr. facs.: Stuttgart, F. Frommann, 1962-1963, 14 v.; altra ed.: edited by B. Montagu, London, W. Pickering, 1825-1834, 16 v.).

‒ Bacon, Francis, The Oxford Francis Bacon, edited by Graham Rees and Lisa Jardine, Oxford, Oxford University Press, 1996-; v. IV: The advancement of learning, edited by Michael Kiernan, 2000; v. VI: Philosophical studies c. 1611-c. 1619, edited with introd., notes and commentaries by Graham Rees and M. Edwards, 1996; v. XIII: The Instauratio magna: last writings, edited with commentary and facing-page transl. by Graham Rees, 2000; v. XV: The essayes or counsels, edited by Michael Kiernan, 2000.

‒ Bacon, Francis, Opere filosofiche, a cura di Enrico De Mas, Bari, Laterza, 1965, 2 v.

‒ Bacon, Francis, Scritti politici giuridici e storici, a cura di Enrico De Mas, Torino, UTET, 1971, 2 v.

‒ Bacon, Francis, Scritti filosofici, a cura di Paolo Rossi, Torino, UTET, 1975.

‒ Bacon, Francis, Gesta Grayorum, or the history of the high and mighty prince, Henry, prince of Purpoole (1595) (trad. it.: Le imprese di Gray's Inn, in: Scritti politici giuridici e storici, v. I, pp. 279-292).

‒ Bacon, Francis, The two bookes of the proficience and advancement of learning, divine and humane, London, Henrie Tomes, 1605 (altra ed. in: The Oxford Francis Bacon, v. IV; trad. it. in: Scritti filosofici, pp. 125-361).

‒ Bacon, Francis, Instauratio magna, London, Binham Norton, John Bill, 1620 (altra ed. in: The Oxford Francis Bacon, v. XIII; trad. it. in: Scritti filosofici, pp. 513-795; e in: Opere filosofiche, v. I, pp. 211-245).

‒ Bacon, Francis, Novum organum sive indicia vera de interpretatione naturae, in: Instauratio magna, London, Binham Norton, John Bill, 1620 (trad. it.: Novum organum, a cura di Enrico De Mas, Roma-Bari, Laterza, 1992; anche in: Opere filosofiche, v. I, pp. 247-502; e in: Scritti filosofici, pp. 545-795).

‒ Bacon, Francis, De dignitate et augmentis scientiarum libri IX, London, John Haviland, 1623 (trad. it. in: Opere filosofiche, v. II, pp. 1-519).

‒ Bacon, Francis, The essayes or counsels, civill and morall, London, John Haviland, Hanna Barret, Richard Whitaker, 1625 (rist.: London, Scolar Press, 1971; altra ed. in: The Oxford Francis Bacon, v. XV).

‒ Bacon, Francis, New Atlantis, in: Sylva sylvarum or a naturall history, published, after the author's death, by William Rawley London, John Haviland, William Lee, 1626 (trad. it.: La Nuova Atlantide, in: Scritti filosofici, pp. 821-865).

Baldinucci: Baldinucci, Filippo, Notizie de' professori del disegno da Cimabue, Firenze, Franchi, 1681-1728.

Barba: Barba, Alvaro Alonso, El arte de los metales, Madrid, Imprenta del Reino, 1640.

Barbaro: Barbaro, Daniele, La pratica della perspettiva di monsignor Daniel Barbaro opera molto profittevole a pittori, scultori, et architetti, Venezia, Camillo & Rutilio Borgominieri, 1569.

Baron: Baron, Hyacinthe Théodore, Quaestionum medicarum quae circa medicinae theoriam et praxim in scholis […] agitatae sunt, Paris, J.-T. Hérisson, 1752.

Barrow: Barrow, Isaac, Lectiones XVIII Cantabrigiae in scholis publicis habitae; in quibus opticorum phaenomenωn genuinae rationes investigantur, ac exponuntur. Annexae sunt lectiones aliquot geometricae, London, W. Godbid, 1669.

‒ Barrow, Isaac, Lectiones geometricae in quibus, praesertim, generalia curvarum linearum symptomata declarantur, London, W. Godbid, 1670 (rist. in: The mathematical works of Isaac Barrow, edited by William Whewell, Cambridge University Press, 1860, 2 v.; ripr. facs.: Hildesheim, Olms, 1973).

Bartholin Caspar: Bartholin, Caspar, Institutiones anatomicae, novis recentiorum opinionibus et observationibus, quarum innumerae hactenus editae non sunt, figurisque auctae ab auctoris filio Thoma Bartholino, Leiden, Hack, 1641 (2. ed.: 1645).

Bartholin Caspar jr: Bartholin, Caspar jr, Diaphragmatis structura nova. Accessit methodus praeparandi viscera per injectiones liquorum, et descriptio instrumenti, quo mediante peraguntur, Paris, Louis Bilaine, 1676.

‒ Bartholin, Caspar jr, De ovariis mulierum et generationis historia epistola anatomica, Roma, Paolo Moneta, Benedetto Carrara, 1677.

Bartholin Erasmus: Bartholin, Erasmus, Experimenta crystalli Islandici disdiaclastici quibus mira & insolita refractio detegitur, Copenaghen, Daniel Paulli, 1669 (trad. ingl.: Experiments on birefringent Icelandic crystal, with a facsimile of the original publication 1669, transl. by Thomas Archibald, introd. by Jed Z. Buchwald, and Kurt Møller Pedersen, Copenaghen, Danish National Library of Science and Medicine, 1991).

Bartholin Thomas: Bartholin, Thomas, Anatomia, ex Casparis Bartholini parentis institutionibus, omniumque recentiorum et propriis observationibus, tertium ad sanguinis circulationem reformata, Leiden, F. Hack, 1651.

‒ Bartholin,Thomas, De lacteis thoracicis in homine brutisque nuperrime observatis historia anatomica, Copenaghen, Martzan, 1652.

‒ Bartholin,Thomas, Dubia anatomica de lacteis thoracicis, et an hepatis funus immutet medendi methodum, Paris, M. Du Puis, 1653.

‒ Bartholin,Thomas, Vasa lymphatica, nuper Hafniae in animantibus inventa, et hepatis exsequiae, Copenaghen, Hake, 1653.

‒ Bartholin,Thomas, Vasa lymphatica in homine nuper inventa, Copenaghen, Martzan, 1654.

‒ Bartholin,Thomas, Opuscula nova anatomica, de lacteis thoracicis et lymphaticis vasis, Copenaghen, Daniel Paulli, 1670.

‒ Bartholin,Thomas, Anatome quartum renovata: non tantum ex institutionibus beatae memoriae parentis, Caspari Bartholini, sed etiam ex omnium cum veterum, tum recentiorum observationibus, ad circulationem Harveianam, et vasa lymphatica directis. Cum iconibus novis et indicibus, Leiden, Hack, 1673 (altra ed.: Lyon, Jean Antoine Huguetan, 1677).

‒ Bartholin, Thomas, De peregrinatione medica ad clarissimum virum Oligerum Jacobaeum nepotem suum et filios Casparum Bartholinum, Christoph Bartholinum, Copenaghen, Daniel Paulli, 1674.

Basson: Basson, Sébastien, Philosophiae naturalis adversus Aristotelem libri XII. In quibus abstrusa veterum physiologia restauratur, et Aristotelis errores solidis rationibus refelluntur, Orléans, Pierre de La Rovière, 1621.

Bauhin Gaspard: Bauhin, Gaspard, Phytopinax seu enumeratio plantarum ab herbariis nostro saeculo descriptarum […] additis aliquot hactenus non sculptarum plantarum vivis iconibus, Basel, Sebastian Henricpetri, 1596.

‒ Bauhin, Gaspard, Theatrum anatomicum, Frankfurt a.M., Matthaeus Becker, 1605.

‒ Bauhin, Gaspard, Pinax theatri botanici, sive index in Theophrasti, Dioscoridis, Plinii et botanicorum qui a seculo scripserunt opera, Basel, Ludwig König, 1623.

Bauhin Jean: Bauhin, Jean - Cherler, Johann Heinrich, Historia plantarum universalis nova et absolutissima, quam recensuit et auxit Dominicus Chabraeus, Embrun, [s.n.], 1650-1651, 3 v.

Bayle: Bayle, Pierre, Pensées diverses écrites à un docteur de Sorbonne à l'occasion de la comète qui parut au mois de décembre 1680, Rotterdam, R. Leers, 1683 (trad. it.: Pensieri diversi: scritti a un dottore di Sorbona in occasione della cometa apparsa nel mese di dicembre 1680, con l'Aggiunta pubblicata nel 1694, a cura di Gianfranco Cantelli, Roma-Bari, Laterza, 1979).

Beeckman: Beeckman, Isaac, Mathematico-physicarum meditationum, quaestionum, solutionum centuria, Utrecht, Sloot, 1644.

‒ Beeckman, Isaac, Journal tenu par Isaac Beeckman de 1604 à 1634, publié avec une introd. et des notes par Cornélis de Waard, Den Haag, Nijhoff, 1939-1953, 4 v.

Bellini: Bellini, Lorenzo, Exercitatio anatomica de structura et usu renum, Firenze, all'Insegna della Stella, 1662.

Benedetti: Benedetti, Giovanni Battista, Resolutio omnium Euclidis problematum aliorumque ad hoc necessario inventorum una tantummodo circini data apertura, Venezia, Bartolomeo Cesano, 1553.

‒ Benedetti, Giovanni Battista, Demonstratio proportionum motuum localium contra Aristotelem et omnes philosophos, Venezia, Bartolomeo Cesano, 1554.

‒ Benedetti, Giovanni Battista, Diversarum speculationum mathematicarum et physicarum liber, Torino, Niccolò Bevilacqua, 1585.

Bentley: Bentley, Richard, The folly and unreasonableness of atheism […]. In eight sermons preached at the lecture founded by the honourable Robert Boyle, London, H. Mortlock, 1693.

Berkeley: Berkeley, George, Philosophical works, including the works on vision, edited by Michael R. Ayers, London, Dent, 1980 (altra ed.: 1993).

Bernoulli Daniel: Bernoulli, Daniel, Die Werke, im Auftrag der Naturforschenden Gesellschaft Basel und der Otto-Spiess-Stiftung ediert von David Speiser, Basel-Boston, Birkhäuser, 1982-1996, 8 v.

Bernoulli Jakob I: Bernoulli, Jakob, Jacobi Bernoulli Basileensis opera, Genève, Cramer & Philibert, 1744, 2 v.

‒ Bernoulli, Jakob, Die Werke von Jakob Bernoulli, hrsg. von Joachim Otto Fleckenstein und David Speiser, Basel, Birkhäuser, 1969-2002, 5 v.

‒ Bernoulli, Jakob - Bernoulli, Johann, Die Streitschriften. Variationsrechnung, bearbeitet und kommentiert von Herman H. Goldstine, Basel, Birkhäuser, 1991.

‒ Bernoulli, Jakob, Analysis problematis ante hac propositi, de inventione lineae descensus a corpore gravi percurrendae uniformiter, sic ut temporibus aequalibus aequales altitudines emetiatur: et alterius cujusdam problematis propositio, "Acta eruditorum", maggio 1690, pp. 217-219; in: Jacobi Bernoulli Basileensis opera, v. I, pp. 421-426.

‒ Bernoulli, Jakob, Specimen alterum calculi differentialis in dimetienda spirali logarithmica, loxodromiis nautarum et areis triangulorum sphaericorum. Una cum additamento quodam ad problema funicularium, aliisque, "Acta eruditorum", giugno 1691, pp. 282-290; in: Jacobi Bernoulli Basileensis opera, v. I, pp. 442-453.

‒ Bernoulli, Jakob, Lineae cycloidales, evolutae, antevolutae, causticae, anticausticae, pericausticae. Earum usus et simplex relatio ad se invicem. Spira mirabilis. Aliaque, "Acta eruditorum", maggio 1692, pp. 207-213; in: Jacobi Bernoulli Basileensis opera, v. I, pp. 491-502; e in: Die Werke von Jakob Bernoulli, v. V, pp. 62-74.

‒ Bernoulli, Jakob, Solutio problematis Leibnitiani de curva accessus et recessus aequabilis a puncto dato, mediante rectificatione curvae elasticae, "Acta eruditorum", giugno 1694, pp. 276-280; in: Jacobi Bernoulli Basileensis opera, v. I, pp. 601-607; e in: Bernoulli, Jakob - Bernoulli, Johann, Die Streitschriften. Variationsrechnung, pp. 174-180.

‒ Bernoulli, Jakob, Constructio curvae accessus et recessus aequabilis, ope rectificationis curvae cujusdam algebraicae, "Acta eruditorum", settembre 1694, pp. 336-338; in: Jacobi Bernoulli Basileensis opera, v. I, pp. 608-612; e in: Bernoulli, Jakob - Bernoulli, Johann, Die Streitschriften. Variationsrechnung, pp. 188-192.

‒ Bernoulli, Jakob, Explicationes, annotationes et additiones ad ea, quae in Actis sup. anni de curva elastica, isochrona paracentrica, et velaria, hinc inde memorata, et partim controversa leguntur; ubi de linea mediarum directionum, aliisque novis, "Acta eruditorum", dicembre 1695, pp. 537-553; in: Jacobi Bernoulli Basileensis opera, v. I, pp. 639-663.

‒ Bernoulli, Jakob, Solutio problematum fraternorum, "Acta eruditorum", maggio 1697, pp. 211-217.

‒ Bernoulli, Jakob, Ars conjectandi: opus posthumum, Basel, Thurn, 1713.

‒ Bernoulli, Jakob, Der Briefwechsel von Jacob Bernoulli, hrsg. von André Weil, mit Beiträgen von Clifford Truesdell und Fritz Nagel, Basel, Birkhäuser, 1993.

‒ Bernoulli, Jakob, Annotationes, in: Huygens, Christiaan, De ratiociniis in ludo aleae, Torino, Levrotto & Bella, 1980.

Bernoulli Johann I: Bernoulli, Johann, Johannis Bernoulli matheseos professoris opera omnia, tam antea sparsim edita, quam hactenus inedita, Lausanne-Genève, Marc-Michel Bousquet, 1742, 4 v.

‒ Bernoulli, Johann - Bernoulli, Jakob, Die Streitschriften. Variationsrechnung, bearbeitet und kommentiert von Herman H. Goldstine, Basel, Birkhäuser, 1991.

‒ Bernoulli, Johann, Solutio problematis funicularii, "Acta eruditorum", giugno 1691, pp. 274-276; in: Bernoulli, Jakob I, Jacobi Bernoulli Basileensis opera, v. I, pp. 48-51; e in: Johannis Bernoulli opera omnia, v. I, pp. 48-51.

‒ Bernoulli, Johann, Lectiones de calculo differentialium (1691-1692), hrsg. Paul Schafheitlin, "Verhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft in Basel", 34, 1923, pp. 1-32 (altra ed. e trad. ted.: Die Differentialrechnung von Johann Bernoulli aus dem Jahre 1691/92: nach der in der Basler Universitätsbibliothek befindlichen Handschrift übersetzt, mit einem Vorwort und Anmerkungen versehen von Paul Schafheitlin, Leipzig, Akademische Verlagsgesellschaft, 1924).

‒ Bernoulli, Johann, Solution du problême de la courbure que fait une voile enflée par le vent, "Journal des sçavans", aprile 1692, pp. 189-192; in: Johannis Bernoulli opera omnia, v. I, pp. 59-61.

‒ Bernoulli, Johann, Constructio facilis curvae accessus aequabilis a puncto dato per rectificationem curvae algebraicae, "Acta eruditorum", ottobre 1694, pp. 394-399; in: Johannis Bernoulli opera omnia, v. I, pp. 119-122; e in: Bernoulli, Johann - Bernoulli, Jakob, Die Streitschriften. Variationsrechnung, pp. 199-204.

‒ Bernoulli, Johann, Additamentum effectionis omnium quadraturarum et rectificationum curvarum per seriem quandam generalissimam, "Acta eruditorum", novembre 1694, pp. 437-441; in: Johannis Bernoulli opera omnia, v. I, pp. 125-128.

‒ Bernoulli, Johann, Theorema universale rectificationi linearum curvarum inserviens. Nova parabolarum proprietas. Cubicalis primariae arcuum mensura etc., "Acta eruditorum", ottobre 1698, pp. 462-466; in: Johannis Bernoulli opera omnia, v. I, pp. 249-253.

‒ Bernoulli, Johann, Perfectio regulae suae editae in libro gall. analyse des infiniment petits art. 163 pro determinando valore fractionis, cujus numerator et denominator certo casu evanescunt, "Acta eruditorum", agosto 1704, pp. 375-380; in: Johannis Bernoulli opera omnia, v. I, pp. 401-405.

‒ Bernoulli, Johann, De integrationibus aequationum differentialium, ubi traditur methodi alicujus specimen integrandi, "Commentarii Academiae scientiarum imperialis Petropolitanae", I, 1726, pp. 167-184; in: Johannis Bernoulli opera omnia, v. III, pp. 108-124.

‒ Bernoulli, Johann, Der Briefwechsel von Johann Bernoulli, hrsg. von der Naturforschenden Gesellschaft in Basel, Basel, Birkhäuser, 1955-1992, 3 v.

Bertrand: Bertrand, Élie, Dictionnaire universel des fossiles propres, et des fossiles accidentels, contenant une description des terres, des sables, des sels, des soufres, des bitumes, des pierres simples et composées, Den Haag, Pierre Gosse, Daniel Pinet, 1763, 2 v.

Besson: Besson, Jacques, Theatrum instrumentorum et machinarum, Lyon, Barthélemy Vincent, 1578 (trad. it.: Il theatrum instrumentorum et machinarum di Jacques Besson, introd. di Luisa Dolza e Hélène Verin, con uno studio linguistico e trad. a cura di Maurizio Sonnino, Roma, Edizioni dell'Elefante, 2001).

Bidloo: Bidloo, Govert, Anatomia humani corporis centum et quinque tabulis […] demonstrata, Amsterdam, Joannes van Someren, Johannis van Dyk, Dirk Boom, 1685.

Binet: Binet, Étienne, Essay des merveilles de nature et des plus nobles artifices, Rouen, de Beauvais et Osmont, 1621 (altra ed.: préf. par Marc Fumaroli, Évreux, Association du Théâtre de la Ville d'Évreux, 1987).

Birch: Birch, Thomas, The history of the Royal Society of London for improving of natural knowledge, from its rise, London, A. Millar, 1756-1757, 4 v. (ripr. facs.: with a new introd. by A. Rupert Hall, additional bibliographical note by Marie Boas Hall, New York-London, Johnson, 1968).

Biringuccio: Biringuccio, Vannoccio, De la pirotechnia libri X, Venezia, Venturino Ruffinello, 1540 (ripr. facs.: a cura di Adriano Carugo, Milano, Il Polifilo, 1977).

Blackmore: Blackmore, Richard, A treatise upon the smallpox, London, John Clark, 1723.

Blackwell: Blackwell, Elizabeth, Herbarium Blackwellianum emendatum et auctum, id est Elisabethae Blackwell collectio stirpium […] quarum descriptio et vires ex Anglico idiomate in Latinum conversae sistuntur […]. Centuria I (-V), cum praefatione Christophori Jacobi Trew, excudit figuras, pinxit atque in aes incidit Nicolaus Fridericus Eisenbergerus, Nürnberg, J.J. Fleischmann, 1750-1773, 7 v.

Blaeu: Blaeu, Willem Janszoon, Geographia, in: Atlas maior quae est Cosmographia Blaviana, Amsterdam, J. Blaeu, 1662-1665, 11 v.; v. I.

Boccalini: Boccalini, Traiano, De' ragguagli di Parnasso, Venezia, Pietro Farri, 1612, 2 v. (altra ed.: Ragguagli di Parnaso e scritti minori, a cura di Luigi Firpo, Bari, Laterza, 1948, 3 v.).

Boissier de Sauvages: Boissier de Sauvages, François, Nouvelles classes de maladies, qui dans un ordre semblable à celui des botanists, comprennent les genres & les espèces de toutes les maladies, avec leurs signes & leurs indications, Avignon, d'Avanville, 1731.

Bonatti: Bonatti, Antonio Francesco, Universa astrosophia naturalis, Padova, Frambotti, 1687.

Bonet: Bonet, Théophile, Sepulchretum, sive anatomia practica ex cadaveribus morbo denatis, proponens historias et observationes omnium pene humani corporis affectuum, ipsorumque causas reconditas relevans, Genève, Leonard Chouet, 1679, 2 v. (2. ed.: a cura di Jean-Jacques Manget, Genève, Cramer et Perachon, 1700, 3 v.).

Bonomo: Bonomo, Giovanni Cosimo, Osservazioni intorno a' pellicelli del corpo umano […] scritte in una lettera all'illustrissimo signor Francesco Redi, Firenze, Piero Matini, 1687.

Borel: Borel, Pierre, De vero telescopii inventore, cum brevi omnium conspiciliorum historia, Den Haag, Adrien Vlacq, 1655.

‒ Borel, Pierre, Observationum microcospicarum [sic!] centuria, Den Haag, Adrien Vlacq, 1656.

‒ Borel, Pierre, Discours nouveau prouvant la pluralité des mondes, que les astres sont des terres habitées et la terre une estoile, qu'elle est hors du centre du monde dans le troisiesme ciel et se tourne devant le soleil qui est fixe, et autres choses très curieuses, Genève, [s.n.], 1657 (ripr. facs.: a cura di Antonella Del Prete, Lecce, Conte, 1998).

Borelli: Borelli, Giovanni Alfonso, Euclides restitutus, sive prisca geometriae elementa, brevius & facilius contexta, in quibus praecipue proportionum theoriae nova, firmiorique methodo promuntur a Io. Alphonso Borellio, Pisa, Francesco Onofri, 1658.

‒ Borelli, Giovanni Alfonso, Theoricae Mediceorum planetarum ex causis physicis deductae, Firenze, Stamperia S.A.S., 1666.

‒ Borelli, Giovanni Alfonso, De vi percussionis liber, Bologna, Giacomo Monti, 1667.

‒ Borelli, Giovanni Alfonso, Historia et meteorologia incendii Aetnaei anni 1669, Reggio Calabria, Domenico Ferri, 1670 (trad. it.: Storia e meteorologia dell'eruzione dell'Etna del 1669, introd. e cura di Nicoletta Morello, Firenze, Giunti, 2001).

‒ Borelli, Giovanni Alfonso, De motu animalium, Roma, Angelo Bernabò, 1680-1681, 2 v.

Boucher: Boucher, Pierre, Histoire véritable et naturelle des moeurs et productions du pays de la Nouvelle-France vulgairement dite le Canada, Paris, F. Lambert, 1664 (ripr. facs.: Boucherville, Société historique de Boucherville, 1964).

Bouju: Bouju, Théophraste, Corps de toute la philosophie divisé en deux parties […] par démonstration et auctorité d'Aristote, Paris, C. Chastellain, 1614.

Boyle: Boyle, Robert, The works of the honourable Robert Boyle, London, A. Millar, 1744, 5 v. (2. ed.: London, J. and F. Rivington, 1772, 6 v.).

‒ Boyle, Robert, The works of Robert Boyle, edited by Michael Hunter and Edward B. Davis, London, Pickering & Chatto, 1999-2000, 14 v.

‒ Boyle, Robert, Opere, a cura di Clelia Pighetti, Torino, UTET, 1977.

‒ Boyle, Robert, New experiments physico-mechanical, touching the spring of the air, and its effects: made, for the most part, in a new pneumatical engine, Oxford, Robinson, 1660 (in: The works of the honourable Robert Boyle, v. I, pp. 1-117; e in: The works of Robert Boyle, v. I, pp. 143-300; trad. it. in: Opere, pp. 737-953).

‒ Boyle, Robert, Experiments and considerations touching colours, London, H. Herringman, 1664.

‒ Boyle, Robert, The origin of forms and qualities, according to the corpuscular philosophy, illustrated by consideration and experiments, written formerly by way of notes upon an essay about nitre, Oxford, H. Hall for R. Davis, 1667, 2. ed. (trad. it. in: Opere, pp. 267-487).

‒ Boyle, Robert, General heads for the natural history of a country great or small, drawn out for the use of travellers and navigators, London, J. Taylor and S. Holford, 1692.

‒ Boyle, Robert, The correspondence of Robert Boyle, edited by Michael Hunter, Antonio Clericuzio and Lawrence M. Principe, London, Pickering & Chatto, 2001, 6 v.

‒ Boyle, Robert, Robert Boyle by himself and his friends, with a fragment of William Wotton's lost Life of Boyle, edited with an introd. by Michael Hunter, London, Pickering & Chatto, 1994.

Brahe: Brahe, Tycho, Opera omnia, edidit Johannes L.E. Dreyer, I. Raeder, Copenaghen, Glydendal, Nielsen & Lydiche, Axel Summelkiaer, 1913-1929, 15 v.

Branca: Branca, Giovanni, Le machine. Volume nuovo et di molto artificio da fare effetti maravigliosi tanto spiritali quanto di animale, Roma, Giacomo Mascardi, 1629 (rist.: a cura di Luigi Firpo, Torino, UTET, 1977).

Breyne: Breyne, Jakob, Exoticarum aliarumque minus cognitarum plantarum centuria prima cum figuris aeneis summo studio elaboratis, Danzig, David Friedrich Rhete, 1678.

Briggs: Briggs, Henry, Arithmetica logarithmica, sive logarithmorum chiliades triginta, London, Jones, 1624.

Brunner: Brunner, Johann Conrad, Experimenta nova circa pancreas, accedit diatribe de lympha et genuino pancreatis usu, Amsterdam, Hendrik Wetstein, 1683.

‒ Brunner, Johann Conrad, Exercitatio anatomico-medica de glandulis in intestino duodeno hominis detectis, Heidelberg, Bergmann, 1687 (altra ed.: Schwabach, Buchta, 1688).

Bruno: Bruno, Giordano, Opera latine conscripta, a cura di F. Fiorentino [et al.], Napoli, Morano, 1879-1886 [poi: Firenze, Le Monnier, 1889-1891], 3 v. in 8 tomi.

‒ Bruno, Giordano, Opere latine, a cura di Carlo Monti, Torino, UTET, 1980.

‒ Bruno, Giordano, Dialoghi italiani, nuovamente ristampati, con note di Giovanni Gentile, 3. ed. a cura di Giovanni Aquilecchia, Firenze, Sansoni, 1985, 2 v.

‒ Bruno, Giordano, Oeuvres complètes, collection dirigée par Yves Hersant et Nuccio Ordine, Paris, Les Belles Lettres, 1993-2000, 7 v. in 8 tomi.

‒ Bruno, Giordano, De umbris idearum, implicantibus artem quaerendi, inveniendi, iudicandi, ordinandi & applicandi ad internam scripturam, & non vulgares per memoriam operationes explicatis, Paris, Eugène Gorbin, 1582 (altra ed.: a cura di Rita Sturlese, premessa di Eugenio Garin, Firenze, Olschki, 1991).

‒ Bruno, Giordano, La cena delle ceneri, London, [John Charlewood], 1584 (altra ed. in: Oeuvres complètes, v. II).

‒ Bruno, Giordano, De l'infinito, universo et mondi, London, [John Charlewood], 1584 (altra ed. in: Oeuvres complètes, v. IV).

Büchner: Büchner, Andreas, Academiae Sacri Romani Imperii Leopoldino-Carolinae naturae curiosorum historia, Halle-Magdeburg, Johann Jacob Gebauer, 1755.

de Buffon: Buffon, Georges-Louis Leclerc de, Premier discours. De la manière d'étudier et de traiter l'histoire naturelle, in: Histoire naturelle, générale et particulière, avec la description du Cabinet du Roy (1749), Paris, Imprimerie Royale, 1749-1767, 15 v.; v. I, pp. 1-62 (altra ed. in: Oeuvres complètes. Avec des extraits de Daubenton et la classification de Cuvier, Paris, H. Furnier, 1839, 6 v.; v. I, pp. 43-62).

Bullarium Romanum: Bullarum, diplomatum et privilegiorum sanctorum Romanorum pontificum Taurinensis editio locupletior facta […], auspicante e.mo ac rev.mo d.no s.r.e. cardinali Francisco Gaude, Torino, Sebastiano Franco, Enrico Dalmazzo, 1857-1872, 25 v.

Buonanni: Buonanni, Filippo, Observationes circa viventia, quae in rebus non viventibus reperiuntur. Cum micrographia curiosa, sive rerum minutissimarum observationibus, quae ope microscopii recognitae ad vivum exprimuntur, Roma, Domenico Antonio Ercole, 1691.

‒ Buonanni, Filippo, Musaeum Kircherianum, sive musaeum a P. Athanasio Kirchero in Collegio Romano Societatis Jesu jam pridem incoeptum, nuper restitutum, auctum, descriptum, et iconibus illustratum, Roma, Giorgio Placho, 1709.

Bürgi: Bürgi, Joost, Arithmetische und geometrische Progress-Tabulen sambt gründlichem Undterricht, wie solche nützlich in allerley Rechnungen zu gebrauchen, und verstanden werden sol, Prag, Sessen, 1620.

Burnet: Burnet, Thomas, Telluris theoria sacra: orbis nostri originem et mutationes generales, quas aut jam subiit aut olim subiturus est, complectens, London, Kettilby, 1681, 2 v. (trad. ingl.: The theory of the earth: containing an account of the original of the earth, and of all the general changes which it hath already undergone, or is to undergo, till the consummation of all things, London, Kettilby, 1684, 2 v.).

Caldesi: Caldesi, Giovanni, Osservazioni anatomiche […] intorno alle tartarughe marittime, d'acqua dolce, e terrestri, scritte in una lettera all'illustrissimo signor Francesco Redi, Firenze, Piero Matini, all'Insegna del Leon d'Oro, 1687.

Camerarius: Camerarius, Rudolph Jacob, De sexu plantarum epistola, Tübingen, Martin Rommey, 1694 (altra ed. in: Gmelin, Johann Georg, Sermo academicus de novorum vegetabilium post creationem divinam exortu […]. Adduntur programma ad panegyrin hanc invitans et propter materiae nexum D. Rud. Iac. Camerarii et […] De sexu plantarum epistola, Tübingen, Erhardt, 1749).

Campanella: Campanella, Tommaso, Apologia pro Galileo […] ubi disquiritur, utrum ratio philosophandi, quam Galileus celebrat, faveat sacris scripturis, an adversetur, Frankfurt a.M., Gottfried Tampach, 1622 (trad. franc.: Apologia pro Galileo, texte, trad. et notes par Michel-Pierre Lerner, Paris, Les Belles Lettres, 2001).

‒ Campanella, Tommaso, Astrologicorum libri VI, in quibus astrologia omni superstitione Arabum et Judaeorum eliminata, physiologice tractatur secundum S. Scripturas et doctrinam S. Thomae et Alberti et summorum theologorum ita ut absque suspicione mala in Ecclesia Dei multa cum utilitate legi possint, Lyon, Jacob, Andreas & Matthieu Prost, 1629.

‒ Campanella, Tommaso, Ad divum Petrum apostolorum principem triumphantem. Atheismus triumphatus seu reductio ad religionem per scientiarum veritates. F. Thomae Campanellae […] contra antichristianismum achitophellisticum. Sexti tomi pars prima, Roma, Bartolomeo Zanetti, 1631.

‒ Campanella, Tommaso, Disputationum in quatuor partes suae philosophiae realis libri quatuor. Pro republica literaria ac christiana, id est vere rationali, stabilienda contra sectarios. Una cum textu instaurato auctoque post editionem Tobianam. Suorum operum tomus II. Ad illustrissimum et excellentissimum D. Petrum Seguierium Franciae M. Cancellarium, Paris, D. Houssaye, 1637.

‒ Campanella, Tommaso, Universalis philosophiae, seu metaphysicarum rerum iuxta propria dogmata partes tres, Paris, P. Burelly, 1638.

‒ Campanella, Tommaso, Del senso delle cose e della magia, testo inedito italiano con le varianti dei codici e delle due edizioni latine, a cura di Antonio Bruers, Bari, Laterza, 1925.

‒ Campanella, Tommaso, Lettere, a cura di Vincenzo Spampanato, Bari, Laterza, 1927.

Cardano: Cardano, Gerolamo, Opera omnia, tam hactenus excussa, hic tamen aucta et emendata, quam numquam alias visa, ac primum ex auctoris ipsius autographis eruta, cura Caroli Sponii, doctoris medici collegio medd. Lugduneorum aggregati, Lyon, Jean-Antoine Huguentan, Marc-Antoine Ravaud, 1663, 10 v.

‒ Cardano, Gerolamo, De rerum varietate libri XVII, Basel, Henricpetri, 1557 (altra ed. in: Opera omnia, v. I).

Carré: Carré, Louis, Méthode pour la mesure des surfaces, la dimension des solides, leurs centres de pesanteur, de percussion et d'oscillation par l'application du calcul intégral, Paris, J. Boudot, 1700.

Casseri: Casseri, Giulio, De vocis auditusque organis historia anatomica singulari fide methodo ac industria concinnata, tractatibus duobus explicata ac variis iconibus aere excusis illustrata, Ferrara, Vittorio Baldini, 1600-1601, 2 v.

‒ Casseri, Giulio, Pentaestheseion, hoc est de quinque sensibus liber, organorum fabricam variis iconibus fideliter aere incisis illustratam nec non actionem et usum, discursu anatomico & philosophico accurate explicatam continens, Venezia, Niccolò Misserini, 1609.

‒ Casseri, Giulio, Tabulae anatomicae LXXVIII cum supplemento XX tabularum D. Bucretii, Venezia, Deuchino, 1627 (altra ed. in: Spiegel, Adriaan van den, Opera quae extant omnia, Amsterdam, J. Blaeu, 1645, 2 v.; v. I).

Castelli: Castelli, Benedetto, Della misura dell'acque correnti, Roma, Stamperia Camerale, 1628 (altra ed.: Bologna, Dozza, 1660).

Castiglione: Castiglione, Baldassarre, Il libro del Cortegiano, Venezia, Aldo, 1528 (altra ed.: a cura di Giulio Preti, Torino, Einaudi, 1960).

de Caus: Caus, Salomon de, Von gewaltsamen Bewegungen: Beschreibung etlicher, so wol nützlichen alss lustigen Machiner, Frankfurt a.M., A. Pacquart, 1615 (rist.: Hannover, Curt R. Vincentz, 1977).

Cavalieri: Cavalieri, Bonaventura, Directorium generale uranometricum, Bologna, Nicolò Tebaldini, 1632.

‒ Cavalieri, Bonaventura, Lo specchio ustorio, overo trattato delle sectioni coniche ed alcuni loro mirabili effetti intorno al lume, caldo, freddo, suono, e moto ancora, Bologna, Clemente Ferroni, 1632.

‒ Cavalieri, Bonaventura, Geometria indivisibilibus continuorum nova quadam ratione promota, Bologna, Clemente Ferroni, 1635 (2. ed.: Bologna, Dozza, 1653; trad. it.: Geometria degli indivisibili, a cura di Lucio Lombardo Radice, Torino, UTET, 1966).

‒ Cavalieri, Bonaventura, Exercitationes geometricae sex, Bologna, Monti, 1647 (ripr. facs.: Roma, Cremonese, 1980).

‒ Cavalieri, Bonaventura, Carteggio, a cura di Giovanna Baroncelli, Firenze, Olschki, 1987.

Ceredi: Ceredi, Giuseppe, Tre discorsi sopra il modo d'alzar acque da' luoghi bassi, Parma, Seth Viotti, 1567.

de Ceriziers: Ceriziers, René de, Le philosophe français, Paris, Antoine de Sommaville et Augustin Courbe, 1643, 3 v.

Cesi: Cesi, Federico, Del natural desiderio di sapere, in: Scienziati del Seicento, a cura di Maria Luisa Altieri Biagi e di Bruno Basile, Milano, Riccardo Ricciardi, 1980, pp. 39-70 (altra ed. in: Federico Cesi e la fondazione dell'Accademia dei Lincei, Napoli, Istituto Italiano per gli Studi Filosofici, 1988, pp. 107-142).

Cestoni: Cestoni, Giacinto, Epistolario ad Antonio Vallisnieri, a cura di Silvestro Baglioni, Roma, Reale Accademia d'Italia, 1940-1941, 2 v.

de Champlain: Champlain, Samuel de, The works of Samuel de Champlain in six volumes, reprinted, transl. and annotated by six Canadian scholars under the general editorship of H.P. Biggar, Toronto, The Champlain Society, 1922-1936, 6 v.

Chapelain: Chapelain, Jean, Lettres de Jean Chapelain, de l'Académie française, publiées par Ph. Tamizey de Larroque, Paris, Imprimerie Nationale, 1880-1883, 2 v.

Charleton: Charleton, Walter, The darkness of atheism dispelled by the light of nature: a physico-theological treatise, London, James Flesher, William Lee, 1652.

‒ Charleton, Walter, Physiologia Epicuro-Gassendo-Charletoniana, or, a fabrick of science natural, upon the hypothesis of atoms, founded by Epicurus, repaired by Petrus Gassendus, augmented by Walter Charleton, London, Newcomb, Thomas Health, 1654.

‒ Charleton, Walter, Oeconomia animalis, novis in medicina hypothesibus superstructa et mechanice explicata, London, Roger Daniel & G. Redmann, 1659 (4. ed.: London, John Redmayne, 1669).

‒ Charleton, Walter, Natural history of the passions, London, James Magnes, 1674.

Cherler: Cherler, Johann Heinrich - Bauhin, Jean, Historia plantarum universalis nova et absolutissima, quam recensuit et auxit Dominicus Chabraeus, Embrun, [s.n.], 1650-1651, 3 v.

Chérubin d'Orléans: Chérubin d'Orléans, La dioptrique oculaire ou la théorique, la positive et la méchanique de l'oculaire dioptrique en toutes ses espèces, Paris, Thomas Jolly & Simon Benard, 1671.

Cheyne: Cheyne, George, Fluxionum methodus inversa sive quantitatum fluentium leges generaliores, London, J. Matthews, 1703.

Cicerone: Cicero, Marcus Tullius, Tutte le opere di Cicerone, a cura del Centro di Studi ciceroniani, Milano, Mondadori, 1962-1992, 32 v.

‒ Cicero, Marcus Tullius, Academicorum reliquiae, recognovit Otto Plasberg, Leipzig, B.G. Teubner, 1922.

‒ Cicero, Marcus Tullius, De inventione, recognovit E. Stroebel, Leipzig, B.G. Teubner, 1915.

Clarke: Clarke, Samuel, A collection of papers, which passed between the late learned Mr. Leibnitz and Dr. Clarke in the years 1715 and 1716. Relating to the principles of natural philosophy and religion. With an appendix to which are added letters to Dr. Clarke concerning liberty and necessity, London, James Knapton, 1717.

Clauberg: Clauberg, Johannes, Defensio Cartesiana adversus Jacobum Revium theologum Leidensem et Cyriacum Lentulum professorem Herbornensem: pars prior exoterica in qua Renati Cartesii dissertatio de Methodo vindicatur simul illustria Cartesianae logicae et philosophiae specimina exhibentur, Amsterdam, L. Elzevier, 1652.

de Clave: Clave, Étienne de, Nouvelle lumière philosophique des vrais principes et éléments de nature, et qualité d'iceux, contre l'opinion commune, Paris, Olivier de Varennes, 1641.

Clavio: Clavius, Cristoph, Opera mathematica, Mainz, A. Hierat, 1612, 5 v.

‒ Clavius, Cristoph, In Sphaeram Ioannis de Sacrobosco commentarius, Roma, Domenico Basa, Francesco Zanetti, 1581.

‒ Clavius, Cristoph, Algebra, Roma, Bartolomeo Zanetti, 1608.

Coïter: Coïter, Volcher, Externarum et internarum principalium humani corporis partium tabulae atque anatomicae exercitationes observationesque variae, Nürnberg, Dietrich Gerlatzen, 1573.

Colonna: Colonna, Fabio, De glossopetris dissertatio qua ostenditur melitenses linguas serpentinas sive glossopetras dictas, non esse lapideas, in: Minus cognitarum stirpium aliquot ac etiam rariorum nostro coelo orientium ʹΕϰφϱασιϚ […] pars altera, Roma, Giacomo Mascardi, 1616.

Commandino: Commandino, Federico, Liber de centro gravitatis solidorum, Bologna, Alessandro Benacci, 1565.

Commercium epistolicum D. Johannis Collins, et aliorum, de analysi promota, London, Pearson, 1712.

Copernico: Copernicus, Nicolaus, Complete works, ed. sponsored by the Polish academy of science, London, MacMillan [et al.]; Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972-1992, 4 v.; v. I: The manuscripts of Nicholas Copernicus' On the revolution, edited by Pawel Czartoryski; v. II: On the revolution, edited by Jerzy Dobrzycki, transl. and commentary by Edward Rosen; v. III: Minor works, edited by Pawel Czartoryski, transl. and commentary by Edward Rosen and Erna Hilfstein; v. IV: The manuscripts of Nicholas Copernicus' minor works, transl. and commented by Edward Rosen and Erna Hilfstein.

‒ Copernicus, Nicolaus, De revolutionibus orbium coelestium, Nürnberg, Johann Petreius, 1543 (trad. it. in: Opere, a cura di Francesco Barone, Torino, UTET, 1979, pp. 165-702; trad. it. parziale (libro I): a cura di Alexandre Koyré, trad. di Corrado Vivanti, Torino, Einaudi, 1975).

Corradi: Corradi d'Austria, Domenico, De' calcoli differenziale e integrale memorie analitiche, Modena, Francesco Torri, 1743-1744, 2 v.

de Courtin: Courtin, Antoine de, Nouveau traité de la civilité qui se pratique en France parmi les honnestes gens, Paris, Josset, 1671 (trad. ingl.: The rules of civility; or, certain ways of deportment observed in France amongst all persons of quality, London, J. Martyn, John Starkey, 1675, 3. ed.).

Cowper: Cowper, William, Myotomia reformata, or a new administration of all the muscles of humane bodies […] to which are subjoin'd, a graphical description of the bones, and other anatomical observations. Illustrated with figures after the life, London, Samuel Smith & Benjamin Walford, 1694.

‒ Cowper, William, Account of two glands and their excretory ducts, lately discovered in human bodies, "Philosophical Transactions", 21, 1699, pp. 364-369.

Craanen: Craanen, Theodorus, Tractatus physico-medicus de homine, in quo status ejus tam naturalis, quam praeternaturalis, quoad theoriam rationalem mechanice demonstratur, Leiden, Pieter van der Aa, 1689.

Croll: Croll, Oswald, Basilica chymica, continens philosophicam propria laborum experientia confirmatam descriptionem et usum remediorum chymicorum selectissimorum e lumine gratiae et naturae desumptorum. In fine libri additus est autoris eiusdem Tractatus novus de signaturis rerum internis, Frankfurt a.M., Claude de Marne, Johann Aubry, 1609 (trad. ingl.: Bazilica chymica & praxis chymiatricae or royal and practical chymistry in three treatises, London, J. Starkey & T. Passinger, 1670).

Croÿ: Croÿ, Emmanuel, duc de, Journal inédit du duc de Croÿ 1718-1784, publié d'après le manuscrit autographe conservé à la Bibliothèque de l'Institut, avec introd., notes et index par le Vicomte de Grouchy et Paul Cottin, Paris, E. Flammarion, 1906-1907, 4 v.

Cuvier: Cuvier, Georges, Eloge historique de Daubenton, lu le 5 avril 1800, in: Buffon, Georges-Louis Leclerc de, Oeuvres complètes. Avec des extraits de Daubenton et la classification de Cuvier, Paris, H. Furnier, 1839, 6 v.; v. I, pp. 17-26.

‒ Cuvier, Georges, Rapport historique sur le progrès des sciences naturelles depuis 1789, et sur leur état actuel, présenté à sa Majesté l'Empereur et Roi, en son Conseil d'état, le 6 février 1808, par la classe des sciences physiques et mathématiques de l'Institut, conformément à l'arrêté du gouvernement du 13 ventôse an X, Paris, Imprimerie Impériale, 1810 (altra ed. in: Rapports à l'empereur sur les progrès des sciences, des lettres et des arts depuis 1789, édité par Denis Woronoff, Yves Laissus, Paris, Belin, 1989, 5 v.).

‒ Cuvier, Georges, Chimie et sciences de la nature, in: Rapports à l'empereur sur les progrès des sciences, des lettres et des arts depuis 1789, édité par Denis Woronoff, Yves Laissus, Paris, Belin, 1989, 5 v.; v. II.

de Cyrano de Bergerac: Cyrano de Bergerac, Savinien de, Oeuvres complètes, textes établis et commentés par Madelaine Alcover, Paris, H. Champion, 2000-2001, 3 v.

Dal Monte: Dal Monte, Guidobaldo, Mechanicorum liber, Pesaro, Geronimo Concordia, 1577 (trad. it.: Le mechaniche dell'illustrissimo sig. Guido Ubaldo de' marchesi Del Monte, tradotte in volgare dal signor Filippo Pigafetta, Venezia, Francesco de Franceschi, 1581).

Dávila: Dávila, Pedro Francisco, Catalogue systématique et raisonné des curiosités de la nature et de l'art qui composent le cabinet de M. Davila, Paris, Briasson, 1767, 3 v.

Dee: Dee, John, Monas hieroglyphica, Antwerpen, G. Silvius, 1564.

Del Gratta: Del Gratta, Rodolfo, A proposito della data d'iscrizione di Galileo Galilei all'Università di Pisa (5 settembre 1580; e non 1581), "Bollettino storico pisano", 46, 1977, pp. 556-558.

Della Porta: Della Porta, Giambattista, Magiae naturalis, sive de miraculis rerum naturalium libri IV, Napoli, Matthia Cancer, 1558 (2. ed.: Magiae naturalis libri XX ab ipso authore expurgati […] in quibus scientiarum naturalium divitiae & delitiae demonstrantur, Napoli, Orazio Salviani, 1589).

‒ Della Porta, Giambattista, Coelestis physiognomoniae libri sex. Unde quis facile ex humani vultus extima inspectione, poterit ex coniectura futura praesagire. In quibus etiam astrologia refellitur, & inanis imaginaria demonstratur, Napoli, Giovanni Battista Sottile, 1603.

De Martino: De Martino, Nicola Antonio, Elementa algebrae pro novis tyronibus, Napoli, Bernardino Gessari, 1725, 2 v.

‒ De Martino, Nicola Antonio, Elementa statices in tyronum gratiam tumultuario studio concinnata, Napoli, Felice Mosca, 1727.

Denys: Denys, Nicolas, Description géographique et historique des costes de l'Amérique septentrionale. Avec l'histoire naturelle du païs, Paris, L. Bilaine, 1672 (trad. ingl.: The description and natural history of the coasts of North America, transl. and edited by William F. Ganong, Toronto, The Champlain Society, 1908).

Desargues: Desargues, Girard, Oeuvres, réunies et analysées par M. Poudra, précédées d'une nouvelle biographie de Desargues, suivies de l'analyse des ouvrages de Bosse et d'un recueil très rare de divers libelles publiés contre Desargues, Paris, Leiber, 1864, 2 v.

‒ Desargues, Girard, L'oeuvre mathématique de G. Desargues, textes publiés et commentés avec une introd. biographique et historique, par René Taton, Paris, PUF, 1951.

‒ Desargues, Girard, Brouillon project d'une atteinte aux événemens des rencontres d'une cône avec un plan et aux événemens des contrariétés de entre les actions des puissances ou forces, Paris, [s.n.], 1639.

Descartes: Descartes, René, Oeuvres, publiées par Charles Adam et Paul Tannery, Paris, Éditions du Cerf, 1897-1913, 13 v. (2. ed.: Paris, Vrin-CNRS, 1964-1974, 11 v. in 12 tomi; rist.: Paris, Vrin, 1996).

‒ Descartes, René, Opere scientifiche, a cura di Ettore Lojacono, Torino, UTET, 1966-1983, 2 v.; v. I: La biologia a cura di Gianni Micheli, 1966; v. II: Discorso sul metodo, Diottrica, Meteore, Geometria, a cura di Ettore Lojacono, 1983.

‒ Descartes, René, Opere filosofiche, a cura di Ettore Lojacono, Torino, UTET, 1994, 2 v.

‒ Descartes, René, Écrits physiologiques et médicaux, présentation, textes, trad., notes et annexes de Vincent Aucante, Paris, PUF, 2000.

‒ Descartes, René, Discours de la méthode pour bien conduire sa raison et chercher la vérité dans les sciences plus La dioptrique, Les météores, et La géométrie, Leiden, Jan de Maire, 1637 (anche in: Oeuvres, 2. ed., v. VI, pp. 1-539; trad. ingl.: Discourse on method, Optics, Geometry, and Meteorology, transl. with an introd. by Paul J. Olscamp, Indianapolis, Bobbs-Merrill, 1965; trad. it. in: Opere filosofiche, v. I, pp. 487-553; e in: Opere scientifiche, v. II, pp. 123-173).

‒ Descartes, René, Meditationes de prima philosophia, in qua Dei existentia et animae immortalitas demonstrantur, Paris, M. Soly, 1641 (trad. it. in: Opere filosofiche, v. I, pp. 635-902).

‒ Descartes, René, Principia philosophiae, Amsterdam, L. Elzevier, 1644 (trad. franc.: Les principes de la philosophie escrits en latin par René Descartes, et traduits en français, Paris, Henri Le Gras, 1647; trad. it. in: Opere filosofiche, v. II, pp. 67-390; altra trad. it. in: Opere filosofiche, a cura di Eugenio Garin, Roma-Bari, Laterza, 1986, 4 v.; v. III).

‒ Descartes, René, Geometria a Renato Des Cartes anno 1637 gallice edita; nunc autem cum notis Florimondi de Beaune […] in linguam Latinam versa, & commentariis illustrata, opera atque studio Francisci a Schooten, Leiden, Jan de Maire, 1649 (2. ed.: Amsterdam, L. & D. Elzevier, 1659-1661, 2 v.).

‒ Descartes, René, Les passions de l'âme, Paris, Henry le Gras, 1649 (altra ed.: Amsterdam, L. Elzevier, 1650; trad. ingl.: Passions of the soul, transl. and annotated by Stephen Voss, Indianapolis, Hackett, 1989; trad. it. in: Opere filosofiche, v. II, pp. 587-702).

‒ Descartes, René, De homine figuris et latinitate donatus a Florentio Schuyl, Leiden, F. Moyardum et P. Leffen, 1662 (trad. franc.: L'homme […] et un traitté de la formation du foetus […], avec les remarques de Louys de la Forge, Paris, Charles Angot, 1664; anche in: Oeuvres, 2. ed., v. XI, pp. 119-215).

‒ Descartes, René, Le monde […] ou le traité de la lumière et des autres principaux object des senses. Avec un discours de l'action des corps & un autre des fièvres, composez selon les principes du même auteur, Paris, Théodore Girard, 1664 (trad. it. in: Opere filosofiche, v. I, pp. 389-473; trad. ingl. in: The world and other writings, transl. and edited by Stephen Gaukroger, Cambridge, Cambridge University Press, 1998).

‒ Descartes, René, Opera posthuma, physica et mathematica, Amsterdam, P. et J. Blaeu, 1701.

‒ Descartes, René, Exercices pour les éléments des solides, essai en complément d'Euclide, éd. critique avec introd., trad., notes et commentaire par Pierre Costabel, Paris, PUF, 1987.

Dezallier d'Argenville: Dezallier d'Argenville, Antoine-Joseph, Lettre sur le choix et l'arrangement d'un cabinet curieux, "Mercure de France", giugno 1727, pp. 1294-1330.

‒ Dezallier d'Argenville, Antoine-Joseph, La conchyliologie ou histoire naturelle des coquilles de mer, d'eau douce, terrestres et fossiles avec un traité de la zoomorphose […] ouvrage considérablement augmenté de planches en taille-douce, 3. éd., Paris, G. de Bure fils aîné, 1780, 2 v.

Diderot: Diderot, Denis, Arithmétique, in: Encyclopédie, I, 1751, pp. 673-684.

‒ Diderot, Denis, Cabinet d'histoire naturelle, in: Encyclopédie, II, 1751, pp. 489-492.

‒ Diderot, Denis, Cartésianisme, in: Encyclopédie, II, 1751, pp. 716-726.

‒ Diderot, Denis, Histoire naturelle, in: Encyclopédie, VIII, 1765, pp. 225-230.

‒ Diderot, Denis, Musée, in: Encyclopédie, X, 1765, pp. 893-894.

Digby: Digby, Kenelm, Two treatises, in the one of which the nature of bodies, in the other the nature of mans soule is looked into: in way of discovery of the immortality of reasonable soules, Paris, Gilles Blaizot, 1644.

Digges: Digges, Thomas, A perfit description of the caelestiall orbes according to the most aunciente doctrine of the phythagoreans, latelye revived by Copernicus and by geometricall demonstration approved, in: Digges, Leonard the Elder, A prognostication everlasting of right good effect, London, Thomas Marsh, 1576 (altra ed. in: Johnson, F.R. - Larkey, S.V., Thomas Digges, the Copernican system and the idea of the infinity of the universe in 1576, "The Huntington Library bulletin", 5, 1934, pp. 78-95).

Diofanto di Alessandria: Diophantus Alexandrinus, Arithmeticorum libri sex et de numeris multangulis liber unus, nunc primum Graece et Latine editi, atque absolutissimis commentariis illustrati, auctore Claudio Gaspare Bacheto, Paris, H. Drouart, 1621.

Dodart: Dodart, Denis, Mémoires pour servir à l'histoire des plantes, "Mémoires de l'Académie des sciences de Paris", 4, 1666-1669, pp. 121-323 (2. ed.: Paris, 1679).

Donati: Donati, Antonio, Trattato de' semplici, pietre et pesci marini, che nascono nel lito di Venetia, la maggior parte non conosciuti da Teofrasto, Dioscoride, Plinio, Galeno et altri scrittori, Venezia, Pietro Maria Bertano, 1631.

Dryden: Dryden, John, Of dramatick poesie, an essay, London, Henry Herringman, 1668.

Duchesne: Duchesne, Henri-Gabriel - Macquer, Pierre-Joseph, Manuel du naturaliste. Ouvrage utile aux voyageurs, et à ceux qui visitent les cabinets d'histoire naturelle et de curiosités. Dedié à m. de Buffon, Paris, G. Desprez, 1770.

Dupleix: Dupleix, Scipion, La physique, texte revu par Roger Ariew, Paris, Fayard, 1990.

Dury: Dury, John, The reformed librarie-keeper, with a supplement to the reformed school, London, Littleberrie, 1650.

Duverney: Duverney, Joseph-Guichard, Traité de l'organe de l'ouïe contenant la structure, les usages et les maladies de toutes les parties de l'oreille, Paris, Estienne Michallet, 1683.

Encyclopédie, ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, par une société de gens de lettres, Paris, Briasson [et al.], 1751-1780, 35 v.: 17 v. di testo, 11 v. di tavole, 7 v. di Supplément.

Erone di Alessandria: Hero Alexandrinus, De gli automati, overo machine se moventi, libri due, tradotti dal greco da Bernardino Baldi abate di Guastalla, Venezia, Girolamo Porro, 1589.

‒ Hero Alexandrinus, Gli artifitiosi et curiosi moti spiritali di Herrone, tradotti da Giovan Battista Aleotti d'Argenta. Aggiontovi dal medesimo Quattro Theoremi, Ferrara, Vittorio Baldini, 1589.

de Esteyneffer: Esteyneffer, Juan de, Florilegio medicinal de todas las enfermedades, México, Juan Joseph Guillena Carracoso, 1712 (altra ed.: edición, estudio preliminar, notas, glosario e indice analítico por María del Carmen Anzures y Bolaños, México, Academia Nacional de Medicina, 1978, 2 v.).

Eustache de Saint-Paul: Eustache de Saint-Paul, Summa philosophiae quadripartita: [I] De rebus dialecticis, [II] moralibus, [III] Physica, [IV] Metaphysica, Paris, C. Chastellain, 1609, 2 v. in quattro parti (altra ed.: Summa philosophiae quadripartita, de rebus dialecticis, ethicis, physicis, & metaphysicis, Cambridge, Roger Daniel, 1648, 2 v.).

Evelyn: Evelyn, John, Diary and correspondence of John Evelyn, edited from the original mss. at Wotton by William Bray, London, G. Bell, 1887-1891, 4 v. (altra ed.: London, Routledge, 1906, 4 v.).

Fabrici d'Acquapendente: Fabrici d'Acquapendente, Girolamo, Opera omnia anatomica et physiologica, accessit index rerum ac verborum locupletissimus, una cum praefatione Johannis Bohnii, Leipzig, Johann Friedrich Gleditsch, Christian Götze, 1687.

‒ Fabrici d'Acquapendente, Girolamo, De visione, voce, auditu, Venezia, Francesco Bolzetta, 1600 (trad. it.: I trattati dell'orecchio, organo dell'udito, e della laringe, organo della voce, trad. e commento a cura di Luigi Stroppiana, Roma, Arti grafiche E. Cossidente, 1967).

‒ Fabrici d'Acquapendente, Girolamo, De formato foetu, Venezia, Francesco Bolzetta, 1600 (rist. e trad. ingl. in: The embryological treatises of Hieronymus Fabricius of Aquapendente. The formation of the egg and of the chick [De formatione ovi et pulli]. The formed fetus [De formato foetu], with an introd., a transl., and a commentary by Howard B. Adelmann, New York, Cornell University Press, 1967, 2 v.).

‒ Fabrici d'Acquapendente, Girolamo, De locutione et eius instrumentis liber, a Johanne Ursino editus, Venezia, Giovanni Battista e Antonio Meietti, 1601.

‒ Fabrici d'Acquapendente, Girolamo, De brutorum loquela, Padova, Lorenzo Pasquato, 1603.

‒ Fabrici d'Acquapendente, Girolamo, De venarum ostiolis, Padova, Lorenzo Pasquato, 1603.

‒ Fabrici d'Acquapendente, Girolamo, De respiratione et eius instrumentis libri duo, Padova, Lorenzo Pasquato, P. Meietti, 1615.

Fagnano: Fagnano, Giulio Carlo, marchese de' Toschi, Opere matematiche del marchese Giulio Carlo de' Toschi di Fagnano, pubblicate sotto gli auspici della Società italiana per il progresso delle scienze dai soci Vito Volterra, Gino Loria, Dionisio Gambioli, Milano, Dante Alighieri, 1911-1912, 3 v.

‒ Fagnano, Giulio Carlo, marchese de' Toschi, Nuovo metodo per rettificare la differenza di due archi (uno de' quali è dato) in infinite specie di parabole irrettificabili, "Giornale de' letterati d'Italia", 22, 1715, pp. 229-262; in: Opere matematiche del marchese Giulio Carlo de' Toschi di Fagnano, v. II, pp. 272-282.

‒ Fagnano, Giulio Carlo, marchese de' Toschi, Giunta al precedente schediasma sopra la maniera di rettificare la differenza di due archi in infinite specie di curve paraboliche irrettificabili, "Giornale de' letterati d'Italia", 24, 1716, pp. 363-375; in: Opere matematiche del marchese Giulio Carlo de' Toschi di Fagnano, v. II, pp. 283-286.

‒ Fagnano, Giulio Carlo, marchese de' Toschi, Teorema da cui si deduce una nuova misura degli archi ellittici, iperbolici e cicloidali, "Giornale de' letterati d'Italia", 26, 1716, pp. 266-279; in: Opere matematiche del marchese Giulio Carlo de' Toschi di Fagnano, v. II, pp. 287-292.

‒ Fagnano, Giulio Carlo, marchese de' Toschi, Metodo per misurare la lemniscata, "Giornale de' letterati d'Italia", 29, 1717, pp. 258-269; in: Opere matematiche del marchese Giulio Carlo de' Toschi di Fagnano, v. II, pp. 293-297.

‒ Fagnano, Giulio Carlo, marchese de' Toschi, Metodo per misurare la lemniscata schediasma II, "Giornale de' letterati d'Italia", 30, 1718, pp. 87-111; in: Opere matematiche del marchese Giulio Carlo de' Toschi di Fagnano, v. II, pp. 304-313.

‒ Fagnano, Giulio Carlo, marchese de' Toschi, Metodo per trovare nuove misure negli archi della parabola cubica primaria, "Giornale de' letterati d'Italia", 33, 1722, pp. 148-158; in: Opere matematiche del marchese Giulio Carlo de' Toschi di Fagnano, v. II, pp. 314-318.

‒ Fagnano, Giulio Carlo, marchese de' Toschi, Due soluzioni di un problema spettante al calcolo integrale, "Giornale de' letterati d'Italia", Supplementi, 3, 1722, pp. 181-212; in: Opere matematiche del marchese Giulio Carlo de' Toschi di Fagnano, v. II, pp. 252-263.

‒ Fagnano, Giulio Carlo, marchese de' Toschi, Giunte al primo schediasma sopra la lemniscata, "Giornale de' letterati d'Italia", 34, 1723, pp. 197-207; in: Opere matematiche del marchese Giulio Carlo de' Toschi di Fagnano, v. II, pp. 298-303.

‒ Fagnano, Giulio Carlo, marchese de' Toschi, Produzioni matematiche del conte Giulio Carlo di Fagnano, marchese de' Toschi, e di Sant'Onorio, nobile romano, e patrizio senogagliese, Pesaro, Stamperia Gavelliana, 1750, 2 v.

Fatio de Duillier: Fatio de Duillier, Nicolas, Lineae brevissimi descensus investigatio geometrica duplex cui addita est investigatio geometrica solidi rotundi in quod minima fiat resistentia, London, J. Taylor, 1699.

Ferguson: Ferguson, John, Bibliotheca chemica, a catalogue of the alchemical, chemical and pharmaceutical books in the collection of the late James Young of Kelly and Durris, Glasgow, James Maclehose, 1906, 2 v. (rist.: Hildesheim, Olms, 1974).

de Fermat: Fermat, Pierre de, Oeuvres, publiées par Paul Tannery et Charles Henry, Paris, Gauthier-Villars, 1891-1922, 5 v.

Ficino: Ficino, Marsilio, Opera et quae hactenus extitere, Basel, Henricpetri, 1576, 2 v.

Filippo della SS. Trinità: Filippo della SS. Trinità, Itinerarium orientale R.P.F. Philippi a SS.ma Trinitate […] in quo varij successus itineris, plures Orientis regiones, earum montes, maria et flumina, series principum, qui in eis dominati sunt, incolae tam christiani, quam infideles populi. Animalia, arbores, planta et fructus. Religiosorum in Oriente missiones, ac varii celebres eventus describuntur, Lyon, Antoine Julliéron, 1649 (trad. it.: Viaggi orientali del reverendissimo Padre Filippo della SS. Trinità […] ne' quali si descrivono varij successi, molti regni dell'Oriente, monti, mari, e fiumi, la successione de' prencipi dominanti, i popoli christiani, et infedeli, che stanno in quelle parti. Si discorre ancora degli animali, degli alberi, delle piante, e frutti. Delle missioni de' religiosi, e di molti casi maravigliosi degni della curiosità di chi legge, Roma, Filippo Maria Mancini, 1666).

Fludd: Fludd, Robert, Utriusque cosmi maioris scilicet et minoris metaphysica, physica atque technica historia in duo volumina secundum cosmi differentiam divisa, Oppenheim, Johann Theodor de Bry, Hieronymus Galler, 1617-1621, 2 v.

Folli: Folli, Cecilio, Nova auris internae delineatio, Venezia, G.A. Giuliano, 1645.

Fontana: Fontana, Domenico, Della trasportazione dell'obelisco Vaticano et delle fabriche di Nostro Signore Papa Sisto V, Roma, Domenico Basa, 1590 (rist.: a cura di Adriano Carugo, con una introd. di Paolo Portoghesi, Milano, Il Polifilo, 1978).

Fontana: Fontana, Francesco, Novae coelestium terrestriumque rerum observationes, et fortasse hactenus non vulgatae, Napoli, J. Gaffari, 1646.

de Fontenelle: Fontenelle, Bernard Le Bovier de, Oeuvres complètes, éditées par Georges B. Depping, Paris, Belin, 1818, 3 v. (ripr. facs.: Genève, Slatkine Reprints, 1968).

‒ Fontenelle, Bernard Le Bovier de, Entretiens sur la pluralité des mondes, Paris, C. Blageart, 1686 (altra ed.: Amsterdam, P. Mortier, 1689; anche in: Oeuvres complètes, v. II; altra ed.: éd. critique avec une introd. et des notes par Alexandre Calame, Paris, Didier, 1966).

‒ Fontenelle, Bernard Le Bovier de, Eloge de Viviani (1703), "Histoire de l'Académie royale des sciences", Paris, 1705, pp. 137-148.

‒ Fontenelle, Bernard Le Bovier de, Eloge de M. Bernoulli (1705), in: "Histoire de l'Académie royale des sciences", Paris, 1706, pp. 139-150.

‒ Fontenelle, Bernard Le Bovier de, Histoire du renouvellement de l'Académie royale des sciences en 1699 et les éloges historiques de tous les académiciens depuis ce renouvellement: avec un discours préliminaire sur l'utilité des mathématiques & de la physique, Amsterdam, Pierre de Coup, 1709, 2 v.

‒ Fontenelle, Bernard Le Bovier de, Éléments de la géométrie de l'infini, Paris, Imprimerie Royale, 1727.

‒ Fontenelle, Bernard Le Bovier de, Histoire de l'Académie Royale des Sciences depuis son établissement en 1666 jusqu'à 1686, Paris, Martin, 1733.

Foscarini: Foscarini, Paolo Antonio, Lettera […] sopra l'opinione de' Pittagorici e del Copernico della mobilità della terra e stabilità del sole e del nuovo pittagorico sistema del mondo, Napoli, Lazzaro Scoriggio, 1615.

Francesco di Giorgio Martini: Francesco di Giorgio Martini, Trattati di architettura, ingegneria e arte militare, a cura di Corrado Maltese, Milano, Il Polifilo, 1967, 2 v.

Frey: Frey, Jean-Cécile, Cribrum philosophorum qui Aristotelem superiore et hac aetate oppugnarunt, in: Opuscula varia nusquam edita, Paris, Pierre David, 1646.

Froidmont: Froidmont, Libert (Fromondus), Meteorologicorum libri VI, Antwerpen, Balthasar Moretus, Jan Moretus, Johannes Meurs, 1627.

Fuchs: Fuchs, Leonhart, De historia stirpium commentarii insignes, maximis impensis et vigiliis elaborati, adjectis earundem vivis plusquam quingentis imaginibus, Basel, Michael Isengrin, 1542.

Gadroys: Gadroys, Claude, Discours sur les influences des astres, selon les principes de M. Descartes, Paris, J.-B. Coignard, 1671.

Galilei: Galilei, Galileo, Le opere, edizione nazionale a cura di Antonio Favaro, Firenze, Barbèra, 1890-1909, 20 v. (2. ed.: 1929-1939; 3. ed.: 1964-1966; 4. ed.: 1968).

‒ Galilei, Galileo, Le operazioni del compasso geometrico e militare, Padova, Pietro Marinelli, 1606 (anche in: Le opere, v. II, pp. 365-424; trad. ingl.: Operations of the geometric and military compass, transl., with an introd. by Stillman Drake, Washington (D.C.), Smithsonian Institution Press, 1978).

‒ Galilei, Galileo, Sidereus nuncius magna, longeque admiralia spectacula pandens, suspiciendaque proponens unicuique, praesertim vero philosophis, atque astronomis, quae a Galileo […] sunt observata in lunae facie, fixis innumeris, Lacteo Circulo, stellis nebulosis, apprime vero in quatuor planetis circa Iovis stellam disparibus intervallis […] circumvolutis […] quos […] Medicea sidera nuncupandos decrevit, Venezia, Tommaso Baglioni, 1610 (anche in: Le opere, v. III, pp. 51-96; trad. ingl.: Sidereus nuncius, or, the sideral messenger, transl. with introd., conclusion and notes by Albert van Helden, Chicago, University of Chicago Press, 1989; altra ed. e trad. it. in: Opere, a cura di Franz Brunetti, Torino, UTET, 1964, 2 v.; v. I, pp. 263-319; altra ed. e trad. it.: a cura di Andrea Battistini, trad. di Maria Timpanaro Cardini, Venezia, Marsilio, 1993).

‒ Galilei, Galileo, Discorso […] intorno alle cose, che stanno in sù l'acqua, ò che in quella si muovono, Firenze, Cosimo Giunta, 1612 (anche in: Le opere, v. IV, pp. 63-141).

‒ Galilei, Galileo, Lettera a madama Cristina di Lorena, granduchessa di Toscana, concernente l'uso delle citazioni bibliche in fatto di scienza (1615), in: Le opere, v. V, pp. 307-348 (trad. ingl.: Galileo's letter to the grand duchess Christina (1615), in: The Galileo affair: a documentary history, edited and transl. with an introd. and notes by Maurice A. Finocchiaro, Berkeley-Los Angeles-London, University of California Press, 1989, pp. 87-118).

‒ Galilei, Galileo, Il Saggiatore nel quale con bilancia esquisita e giusta si ponderano le cose contenute nella Libra astronomica e filosofica di Lotario Sarsi Sigensano scritto in forma di lettera all'ill.mo e rever.mo mons.re D. Virginio Cesarini acc.o linceo m.o di camera di N.S. dal sig.r Galileo Galilei acc.o linceo nobile fiorentino filosofo e matematico primario del ser.mo gran duca di Toscana, Roma, Giacomo Mascardi, 1623 (anche in: Le opere, v. VI, pp. 197-372).

‒ Galilei, Galileo, Dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo tolemaico e copernicano, Firenze, Gio. Battista Landini, 1632 (anche in: Le opere, v. VII, pp. 25-520; trad. ingl.: Dialogue concerning the two chief world systems Ptolemaic and Copernican, transl. by Stillman Drake, foreword by Albert Einstein, Berkeley, University of California Press, 1953).

‒ Galilei, Galileo, Discorsi e dimostrazioni matematiche intorno a due nuove scienze attenenti alla mecanica et i movimenti locali. Con una appendice del centro di gravità di alcuni solidi, Leiden, Elzevier, 1638 (anche in: Le opere, v. VIII, pp. 41-448; altra ed. in: Opere, a cura di Franz Brunetti, Torino, UTET, 1964, 2 v., v. II; altra ed.: a cura di Enrico Giusti, Torino, Einaudi, 1990).

Galilei: Galilei, Vincenzo, Dialogo della musica antica et della moderna, Firenze, Giorgio Marescotti, 1581.

García de Palacio: García de Palacio, Diego, Instrución nauthica para el buen uso y regimiento de las naos, su traça y govierno conforme à la altura de Mexico, Mexico, Pedro Ocharte, 1587 (altra ed.: Instrucción náutica para navegar, Madrid, Ediciones Cultura Hispánica, 1944).

Garden: Garden, George, A discourse concerning the modern theory of generation, "Philosophical Transactions", 17, 1693, pp. 474-483.

Gassendi: Gassendi, Pierre, Opera omnia in sex tomos divisa, Lyon, Laurent Anisson et Jean-Baptiste Devenet, 1658, 6 v. (ripr. facs.: mit einer Einleitung von Tullio Gregory, Stuttgart-Bad Cannstatt, F. Frommann, G. Holzboog, 1964).

‒ Gassendi, Pierre, Exercitationes paradoxicae adversus Aristoteleos, Grenoble, Laurent Anisson et Jean-Baptiste Devenet, 1624 (anche in: Opera omnia, v. III, pp. 95-210; trad. franc.: Dissertations en forme de paradoxes contres les aristotéliciens, texte établi, traduit et annoté par Bernard Rochot, Paris, Vrin, 1959).

‒ Gassendi, Pierre, Viri illustris Nicolai Claudii Fabricii de Peiresc senatoris aquisextiensis vita, Paris, S. Cramoisy, 1641 (trad. franc.: Peiresc (1580-1637): vie de l'illustre Nicolas-Claude Fabri de Peiresc, conseiller au Parlement d'Aix, trad. du latin par Roger Lassalle avec la collaboration d'Agnès Bresson, préface de Jean Emelina, Paris, Belin, 1992).

‒ Gassendi, Pierre, Syntagma philosophicum complectens logicam, physicam et ethicam, in: Opera omnia, vv. I-II.

Gaurico: Gaurico, Luca, Tractatus astrologicus. In quo agitur de praeteritis multorum hominum accidentibus per proprias eorum genituras ad unguem examinatis. Quorum exemplis consimilibus unusquisque de medio genethliacus vaticinari poterit de futuris, Venezia, Curzio Troiano Navò, 1552.

al-Çazalī: al-Çāzālī, Abū Hāmid Muḥammad ibn Muḥammad, Philosophia Algazelis, in: Pierre Duhem, Roger Bacon et l'horreur du vide, in: Roger Bacon essays contributed by various writers on the occasion of the commemoration of the seventh century of his birthday, edited by A.G. Little, Oxford, Clarendon, 1914, pp. 241-281.

Gemma: Gemma, Cornelius, De naturae divinis characterismis; seu raris et admirandis spectaculis, causis, indiciis, proprietatibus rerum in partibus singulis universi, libri II, Antwerpen, Christophe Plantin, 1575.

Gemma Frisius: Gemma Frisius, Rainer, De principibus astronomiae et cosmographiae, Antwerpen, Gregorius Bonte, Johannes Graphaeus, 1530 (altra ed.: Paris, Bernoit Prevost, 1556).

Gersaint: Gersaint, Edme-François, Catalogue raisonné des coquilles et autres curiosités naturelles, Paris, Flahault, 1736.

Gilbert: Gilbert, William, De magnete, magneticisque corporibus, et de magno magnete tellure physiologia nova, plurimis et argumentis, et experimentis demonstrata, London, Peter Short, 1600.

Glanvill: Glanvill, Joseph, Scepsis scientifica or, confest ignorance, the way to science: in an essay of the vanity of dogmatizing, and confident opinion, London, Eversden, 1665.

Glaser: Glaser, Johann Heinrich, Tractatus posthumus de cerebro […] nunc primum luci publicae expositus, Frankfurt a.M., J.M. Rüdigers, 1680.

Glisson: Glisson, Francis, Anatomia hepatis. Cui praemittuntur quaedam ad rem anatomicam universe spectantia, London, O. Pulleyn, 1654 (altra ed.: Amsterdam, Johannes Janssonius van Waesberge, E. Weyerstraten, 1665).

Goclenius: Göckel, Rudolph, Psychologia, hoc est de hominis perfectione, animo et in primis ortu huius commentationes ac disputationes quorundam theologorum et philosophorum nostrae aetatis, Marburg, Christian Egenolff, 1594.

‒ Göckel, Rudolph, Lexicon philosophicum, quo tanquam clave philosophiae fores aperiuntur, Frankfurt a.M., Matthäus Becker, Peter Maus, Ruprecht Pistorius, 1613 (ripr. facs.: Hildesheim, Olms, 1964).

Goudin: Goudin, Antoine, Philosophia juxta inconcussa tutissimaque divi Thomae dogmata (1668), Lyon, A. Julliéron, 1670, 4 v. (altra ed.: Köln, Thomae von Cöllen und J. Huisch, 1726, 4 v.).

Gouye: Gouye, Thomas, Observations physiques et mathématiques pour servir à l'histoire naturelle et à la perfection de l'astronomie & de la géographie: envoyées de Siam à l'Académie royale des sciences à Paris, par les pères jésuites françois qui vont à la Chine en qualité de mathématiciens du roy: avec les reflexions de messieurs de l'Academie, & quelques notes du P. Goüye, de la Compagnie de Jesus, Paris, Édme Martin, Jean Boudot & Estienne Martin, 1688.

de Graaf: Graaf, Regnier de, De succi pancreatici natura et usu exercitatio anatomico-medica, Leiden, Hack, 1664.

‒ Graaf, Regnier de, De virorum organis generationi inservientibus, de clysteribus et de usu siphonis in anatomia, Leiden, Hack, 1668.

‒ Graaf, Regnier de, De mulierum organis generationi inservientibus tractatus novus, Leiden, Hack, 1672.

Grandi: Grandi, Guido, Quadratura circuli et hyperbolae per infinitas hyperbolas, et parabolas geometrice exhibita. Accessit et hyperbole dimensio ope tractorie, et innumerarum parabolarum, hyperbolarumque rectificatio, et alia complura scitu dignissima de intensione, de spatiorum variorum mensura, calculi differentialis analysis, etc., Pisa, Francesco Bindi, 1703 (2. ed.: 1710).

‒ Grandi, Guido, De infinitis infinitorum et infinite parvorum ordinibus disquisitio geometrica in qua, variis utriusque generis gradibus demonstratis, tum methodi infinitesimalis fundamenta ostenduntur, tum praecipue plusquam infinita spatia hyperbolica Vallisii, adversus nuperrimos eorundem impugnatores, vindicantur, Pisa, Francesco Bindi, 1710.

Greenwich observatory […] the Royal observatory at Greenwich and Herstmonceux, 1675-1975, edited by Eric G. Forbes [et al.], London, Taylor & Francis, 1975, 3 v.

Gregory: Gregory, James, Vera circuli et hyperbolae quadratura, in propria sua proportionis specie, Padova, Giacomo Cadorin, 1667.

‒ Gregory, James, Geometriae pars universalis, Padova, Frambotti, 1668.

Grew: Grew, Nehemiah, An idea of a phytological history propounded together with a continuation of the anatomy of vegetables, particularly prosecuted upon roots, London, John Macock, 1673.

‒ Grew, Nehemiah, Musaeum Regalis Societatis, or a catalogue and description of the natural and artificial rarities belonging to the Royal Society and preserved at Gresham College, London, William Rawlins, 1681 (altra ed.: London, Hugh Newman, 1694).

‒ Grew, Nehemiah, The anatomy of plants. With an idea of a philosophical history of plants, London, William Rawlins, 1682 (ripr. facs.: New York, Johnson Reprint Corporation, 1965).

Griendel von Ach: Griendel von Ach, Johann Franz, Micrographia nova, sive nova et curiosa minutorum corporum singularis cuiusdam et noviter inventi microscopii ope adauctorum et miranda magnitudine repraesentatorum descriptio, Nürnberg, Johann Zieger, 1687.

Grimaldi: Grimaldi, Francesco Maria, Physico-mathesis de lumine, coloribus, et iride, aliisque adnexis libri duo, Bologna, Vittorio Benacci, Girolamo Bernia, 1665.

Guglielmo di Ockham: Guillelmus de Occam, Scritti filosofici, a cura di A. Ghisalberti, Firenze, Nardini, 1991.

‒ Guillelmus de Occam, Summa totius logicae, Venezia, [s.n.], 1508.

Guido da Vigevano: Guido da Vigevano, Le macchine del re. Il Texaurus regis Francie, trascrizione, traduzione e commento del codice lat. 11015 della Bibliothèque Nationale di Parigi di Giustina Ostuni, Vigevano, Diakronia, 1993.

Guyot: Guyot, Projet pour l'établissement d'un cabinet curieux et d'un laboratoire, "Mercure de France", aprile 1727, pp. 675-680.

von Haller: Haller, Albrecht von, Bibliotheca anatomica, qua scripta ad anatomen et physiologiam facientia a rerum initiis recensentur, Zürich, Orell, Gessner, Füssli, 1774-1777, 2 v.

Halley: Halley, Edmond, The three voyages of Edmond Halley in the Paramore, 1698-1701, edited by Norman J.W. Thrower, London, Hakluyt, 1981.

Harriot: Harriot, Thomas, A briefe and true report of the new found land of Virginia, London, Henry Stevens, 1588 (anche in: Virginia voyages from Hakluyt, edited with an introduction by David B. Queen and Alison M. Quinn, London, Oxford University Press, 1973).

Hartlib: Hartlib, Samuel, A description of the famous kingdome of Macaria; shewing its excellent government […]. In a dialogue between a schollar and a traveller, London, Constable, 1641 (trad. it.: Il famoso regno di Macaria, a cura di Luigi Punzo, Firenze, Olschki, 1986).

‒ Hartlib, Samuel, The reformed commonwealth of bees, London, Gilles Colvert, 1655.

Hartsoeker: Hartsoeker, Nicolas, Essay de dioptrique, Paris, Jean Anisson, 1694.

Harvey: Harvey, William, Opere, a cura di Franco Alessio, Torino, Boringhieri, 1963.

‒ Harvey, William, Exercitatio anatomica de motu cordis et sanguinis in animalibus, Frankfurt a.M., W. Fitzer, 1628.

‒ Harvey, William, Exercitatio anatomica de circulatione sanguinis. Ad Ioannem Riolanum, London, Roger Daniel, 1649 (trad. ingl.: The first anatomical essay to Jean Riolan on the circulation of the blood, in: The circulation of the blood and other writings, transl. by Kenneth J. Franklin, London, Dent, 1963).

‒ Harvey, William, Exercitationes de generatione animalium, London, O. Pulleyn; Amsterdam, Elzevier, 1651.

‒ Harvey, William, Anatomical lectures. Prelectiones anatomie universalis. De musculis, edited with an introd., transl. and notes by Gweneth Whitteridge, Edinburgh, Royal College of Physicians; London, E. & S. Livingstone, 1964.

Havers: Havers, Clopton, Osteologia nova, or some new observations of the bones […] with the manner of their accretion and nutrition […] to which is added […] a discourse of the cartilages, London, Smith, 1691.

van Helmont: Helmont, Jan Baptista van, Ortus medicinae. Id est, initia physicae inaudita. Progressus medicinae novus, in morborum ultionem, ad vitam longam, Amsterdam, Elzevier, 1648.

‒ Helmont, Jan Baptista van, A ternary of paradoxes of the magnetic cure of wounds, the nativity of tartar in wine and the image of God in man, transl., illustrated and ampliated by W. Charleton, London, James Flesher, William Lee, 1650.

‒ Helmont, Jan Baptista van, Oriatrike, or, physick refined. The common errors therein refuted, and the whole art reformed and rectified: being a new rise and progress of phylosophy and medicine, for the destruction of diseases and prolongation of life, now faithfully rendred into English, in tendency to a common good, and the increase of true science, London, Lodowick Loyd, 1662.

Hermann: Hermann, Jacob, Responsio ad clarissimi viri Bernh. Nieuwentijt considerationes secundas circa calculi differentialis principia editas, Basel, Mechel, 1700.

‒ Hermann, Jacob, Phoronomia sive de viribus et motibus corporum solidorum et fluidorum libri duo, Amsterdam, R. et G. Wetstein, 1716.

Hernández: Hernández, Francisco, Rerum medicarum novae Hispaniae thesaurus seu plantarum animalium mineralium Mexicanorum historia, ex Francisci Hernandez novi orbis medici primarij relationibus in ipsa Mexicana urbe conscriptis, Roma, Vitale Mascardi, 1649 (ripr. facs.: Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato, Roma, 1992).

Highmore: Highmore, Nathanael, Corporis humani disquisitio anatomica: in qua sanguinis circulationem […], ac aenygmatum medicorum succincta dilucidatione, ornatam prosequutus est Nathanael Highmorus, Den Haag, Samuel Brown, 1651.

Hill: Hill, Nicholas, Philosophia Epicurea, Democritiana, Theophrastica proposita simpliciter, non edocta, Paris, R. Thierry, 1601 (altra ed.: Genève, Officina Fabriana, 1619).

Hobbes: Hobbes, Thomas, The English works, now first collected and edited by sir William Molesworth, London, J. Bohn [et al.], 1839-1845, 11 v.

‒ Hobbes, Thomas, Opera philosophica quae latine scripsit omnia, in unum corpus nunc primum collecta, studio et labore Gulielmi Molesworth, London, J. Bohn, 1839-1845, 5 v. (rist.: Aalen, Scientia, 1961, 5 v.).

‒ Hobbes, Thomas, Elementi di filosofia. Il corpo - L'uomo, a cura di Antimo Negri, Torino, UTET, 1972.

‒ Hobbes, Thomas, De corpore politico, or, the elements of law, moral & politick: with discourses upon several heads; as of the law of nature. Of oathes and covenants. Of severall kind of government. With the changes and revolutions of them, London, J. Martin, J. Ridley, 1650.

‒ Hobbes, Thomas, Leviathan or the matter, forme, and power of a commonwealth ecclesiaticall and civill, London, Andrew Crooke, 1651 (anche in: The English works, v. III; ed. lat. in: Opera philosophica, v. III; trad. it.: Leviatano, o la materia, la forma e il potere di uno stato ecclesiastico e civile, a cura di Arrigo Pacchi, con la collaborazione di Agostino Lupoli, Roma-Bari, Laterza, 1989; altra ed. ingl.: edited by Richard Tuck, Cambridge, Cambridge University Press, 1991).

‒ Hobbes, Thomas, Elementorum philosophiae sectio prima de corpore, London, Andrew Crooke, 1655 (anche in: The English works, v. I; ed. lat. in: Opera philosophica, v. I; trad. ingl.: The elements of philosophy. The first section concerning body, London, Crooke, 1656; trad. it.: Il corpo, in: Elementi di filosofia, a cura di Antimo Negri, Torino, UTET, 1972, pp. 61-489).

‒ Hobbes, Thomas, Elementorum philosophiae sectio secunda de homine, London, Andrew Crooke, 1658 (anche in: The English works, v. I; ed. lat. in: Opera philosophica, v. I; trad. it.: L'uomo, in: Elementi di filosofia, a cura di Antimo Negri, Torino, UTET, 1972, pp. 491-631).

‒ Hobbes, Thomas, Tractatus opticus, in: Mersenne, Marin, Universae geometriae mixtaeque mathematicae synopsis, Paris, Antoine Bertier, 1644 (ed. lat. in: Opera philosophica, v. V).

van Hogelande: Hogelande, Cornelis van, Cogitationes, quibus Dei existentia item animae spiritalitas, et possibilis cum corpore unio, demonstrantur: nec non brevis historia oeconomiae corporis animalis proponitur, atque mechanice explicatur, Amsterdam, Elzevier, 1646.

Hooke: Hooke, Robert, Micrographia, or some physiological descriptions of minute bodies made by magnifying glasses, with observations and inquiries thereupon, London, John Martyn & James Allestry, 1665.

‒ Hooke, Robert, The posthumous works of Robert Hooke. Containing his Cutlerian lectures, and other discourses read at the meetings of the illustrious Royal Society […]. To these discourses is prefixt the author's life, giving an account of his studies and employments, published by Richard Waller, London, Samuel Smith & Benjamin Walford, 1705.

‒ Hooke, Robert, The diary of Robert Hooke, M.A., M.D., F.R.S., 1672-1680, transcribed from the original in the possession of the Corporation of the city of London (Guildhall library), edited by Henry W. Robinson and Walter Adams, London, Taylor & Francis, 1935.

van Horne: Horne, Jan van, Novus ductus chyliferus, nunc primum delineatus, descriptus, et eruditorum examini expositus, Leiden, Hack, 1652.

‒ Horne, Jan van, Observationum circa partes genitales in utroque sexu prodromus, in: Swammerdam, Jan, Miraculum naturae, sive uteri muliebris fabrica, notis in D. Joh. van Horne prodromum illustrata, et tabulis […] adumbrata. Adiecta est nova methodus, cavitates corporis ita praeparandi, ut suam semper genuinam faciem servent, Leiden, Severyn Matthysz, 1672.

Howell: Howell, James, Instructions for forreine travell 1642. Collated with the second edition of 1650, edited by Edward Arber, London, [s.n.], 1868 (altra ed.: London, Murray, 1869).

Huygens: Huygens, Christiaan, Oeuvres complètes, Den Haag, Nijhoff, 1888-1950, 22 v.

‒ Huygens, Christiaan, De circuli magnitudine inventa, Leiden, Elzevier, 1654 (anche in: Oeuvres complètes, v. XII).

‒ Huygens, Christiaan, Tractatus de ratiociniis in ludo aleae, in: Schooten, Frans van, Exercitationum mathematicarum libri quinque, Leiden, Elzevier, 1657.

‒ Huygens, Christiaan, Traité de la lumière où sont expliquées les causes de ce qui luy arrive dans la réflexion, et dans la réfraction et particulièrement dans l'étrange réfraction du cristal d'Islande, Leiden, Pieter van der Aa, 1690 (anche in: Oeuvres complètes, v. XIX, pp. 451-537; trad. ingl.: Treatise on light in which are explained the causes of that which occurs in reflexion, and in refraction and particularly in the strange refraction of Iceland crystal, transl. by Silvanus P. Thompson, New York, Dover, 1962).

‒ Huygens, Christiaan, Regula ad inveniendas tangentes linearum curvarum (1667), in: Divers ouvrages de mathématique et de physique par Messieurs de l'Académie royale des sciences, Paris, Imprimerie Royale, 1693 (anche in: Oeuvres complètes, v. XX, pp. 243-255).

‒ Huygens, Christiaan, De ratiociniis in ludo aleae di C. Huygens, con le Annotationes di Jakob Bernoulli (prima parte dell'Ars conjectandi), trad. it., commento storico critico, rielaborazioni a cura di Pascal Dupont e Clara S. Roero, presentazione di T. Viola, Torino, Levrotto & Bella, 1980.

‒ Huygens, Christiaan, Codex Hugeniorum 7A, in: Mormino, Gianfranco, Penetralia motus. La fondazione relativistica della meccanica in Christiaan Huygens, con l'edizione del Codex Hugeniorum 7A, Firenze, La Nuova Italia, 1993, pp. 103-327.

Ignazio di Loyola: Ignazio di Loyola, Monumenta Ignatiana, ex autographis vel ex antiquioribus exemplis collecta. Series prima. Sancti Ignatii de Loyola Societatis Jesu fundatoris epistolae et instructiones, Madrid, G. Lopez del Horno, 1903-1911, 12 v.

The jesuit relations and allied documents: travels and explorations of the jesuit missionaries in New France; 1610-1791; the original French, Latin, and Italian texts with English translations and notes edited by Reuben Gold Thwaites, Cleveland, Burrows, 1896-1901, 73 v.

Jonston: Jonston, John, Historia naturalis, Frankfurt a.M., M. Merian, 1650-1653, 4 v., in 6 tomi; v. I: Historiae naturalis de quadrupedibus libri; v. II: De avibus libri VI; v. III, 1: De piscibus et cetis libri V; v. III, 2: De exanguibus aquaticis libri IV; v. IV, 1: De serpentibus libri II; v. IV, 2: De insectis libri III.

‒ Jonston, John, Historiae naturalis de piscibus et cetis libri V, Frankfurt a.M., M. Merian, 1650.

‒ Jonston, John, Historiae naturalis de exanguibus aquaticis libri IV, Frankfurt a.M., M. Merian, 1650.

‒ Jonston, John, Historiae naturalis de avibus libri VI, Frankfurt a.M., M. Merian, 1650.

‒ Jonston, John, Historiae naturalis de insectis libri III, Frankfurt a.M., M. Merian, 1653.

‒ Jonston, John, Historiae naturalis de serpentibus libri II, Frankfurt a.M., M. Merian, 1653.

Joubert: Joubert, Laurent, Erreurs populaires, au fait de la médecine et le régime de santé, Paris, V. de Mehubert, 1578 (altra ed.: Première et seconde partie des erreurs populaires et propos vulgaires touchant la médecine, Lyon, Pierre Rigaud, 1608).

Journal de la santé du roi Louis XIV, de l'année 1647 à l'année 1711, écrit par Antoine Vallot, Antoine d'Aquin et Guy C. Fagon, édité par J.A. Le Roi, Paris, A. Durand, 1862.

Jungius: Jungius, Joachim, Doxoscopiae physicae minores, sive isagoge physica doxoscopica, in qua praecipuae opiniones in physica passim receptae […] examinantur, ex recensione et distinctione M[artini] F[ogeli] H[amburgensis], Hamburg, J. Naumann, 1662.

‒ Jungius, Joachim, Isagoge phytoscopica, ut ab ipso privatis in collegiis auditoribus solita fuit tradi, ad exemplaria quae ipse auctor summa diligentia deprehendebatur revidisse, Hamburg, Michael Pfeiffer, 1678.

Kaempfer: Kaempfer, Engelbert, Amoenitatum exoticarum politico-physico-medicarum fasciculi V, quibus continentur variae relationes, observationes et descriptiones rerum Persicarum et ulterioris Asiae, multa attentione, in peregrinationibus per universum Orientem, collectae, Lemgo, Heinrich Wilhelm Meyer, 1712.

‒ Kaempfer, Engelbert, Phoenix Persicus. Die Geschichte der Dattelpalme, Einleitung, Übersetzung aus dem Lateinischen und Bearbeitung von Wolfgang Muntschick, Marburg, Basilisken-Presse, 1987.

Keill: Keill, John, Epistola ad clarissimum virum Edmundum Halleium geometriae professorem Savilianum, de legibus virium centripetarum, "Philosophical Transactions", 26, 1708, pp. 174-188.

Kepler: Kepler, Johannes, Opera omnia, edidit Christian Frisch, Frankfurt a.M.-Erlangen, Heyder & Zimmer, 1858-1871, 8 v.

‒ Kepler, Johannes, Gesammelte Werke, hrsg. unter der Leitung von Walther von Dick, München, Beck, 1937-.

‒ Kepler, Johannes, Prodromus dissertationum cosmographicarum, continens Mysterium cosmographicum, de admirabili proportione orbium coelestium, deque causis coelorum numeri, magnitudinis, motuumque periodicorum genuinis et proprijs, demonstratum, per quinque regularia corpora geometrica, Tübingen, Georg Gruppenbach, 1596 (anche in: Gesammelte Werke, v. I e VIII; altra ed.: Frankfurt a.M., Erasmus Kempfer, Gottfried Tampach, 1621-1622; trad. ingl.: Mysterium cosmographicum: the secret of the universe, transl. by A.M. Duncan, New York, Abaris, 1981).

‒ Kepler, Johannes, Ad Vitellionem paralipomena, quibus astronomiae pars optica traditur, potissimum de artificiosa observatione et aestimatione diametrorum deliquiorumque Solis et Lunae cum exemplis insignium eclipsium […]. Tractatum luculentum de modo visionis et humorum oculi usu contra opticos & anatomicos, Frankfurt a.M., Claude de Marne, Johann Aubry, 1604 (anche in: Gesammelte Werke, v. II; trad. ingl.: Optics: paralipomena to Witelo & optical part of astronomy, transl. by William H. Donahue, Santa Fe (N.M.), Green Lion, 2000).

‒ Kepler, Johannes, Astronomia nova […] seu physica coelestis, tradita commentariis de motibus stellae Martis, ex observationibus G.V. Tychonis Brahe, Prag, [s.n.], 1609 (anche in: Gesammelte Werke, v. III; trad. ingl.: New astronomy, transl. by William H. Donahue, Cambridge-New York, Cambridge University Press, 1992).

‒ Kepler, Johannes, Dioptrice, seu demonstratio eorum quae visui & visibilibus propter conspicilla non item pridem inventa accidunt, Augsburg, David Franck, 1611 (anche in: Gesammelte Werke, v. IV).

‒ Kepler, Johannes, Nova stereometria doliorum vinariorum, Linz, Iohann Planck, 1615 (anche in: Gesammelte Werke, v. IX).

‒ Kepler, Johannes, Harmonices mundi libri V, Linz, Tampach, 1619 (anche in: Gesammelte Werke, v. VI).

‒ Kepler, Johann, Chilias logarithmorum ad totidem numeros rotundos, Marpurg, Chemlin, 1624 (anche in: Gesammelte Werke, v. IX).

‒ Kepler, Johannes, Terrentii epistolium ex regno Sinarum ad mathematicos europaeos missum cum Commentatiuncola Johannis Kepleri, Żagán, P. Cobius et J. Wiske, 1630 (anche in: Gesammelte Werke, v. XI/2).

Kerckring: Kerckring, Theodor, Spicilegium anatomicum, continens observationum anatomicarum rariorum centuriam unam, necnon osteogeniam foetuum, Amsterdam, A. Frisius, 1670.

Kircher: Kircher, Athanasius, Ars magna lucis et umbrae in decem libros digesta, Roma, Hermann Scheus, 1646.

‒ Kircher, Athanasius, Musurgia universalis, sive ars magna consoni et dissoni in X libros digesta, Roma, Francesco Corbelletti, 1650, 2 v. (rist.: Hildesheim, Olms, 1970, 2 v.).

‒ Kircher, Athanasius, Mundus subterraneus in XII libros digestus quo divinum subterrestris mundi opificium mira ergasteriorum naturae in eo distributio […] exponuntur, Amsterdam, Jan Jansson, Elizaeus Weyerstraet, 1664-1665, 2 v. (altra ed.: 1678).

‒ Kircher, Athanasius, China monumentis, qua sacris qua profanis, nec non variis naturae & artis spectaculis, aliarumque rerum memorabilium argumentis illustrata, Amsterdam, Jan Jansson, Elizaeus Weyerstraet; Amsterdam, Meurs, 1667 (rist.: Frankfurt a.M., Minerva, 1966).

Kyeser: Kyeser, Conrad, Bellifortis. Faksimile-Druck der Pergament-Handschrift Cod. Ms. philos. 63 der Niedersächsischen Staats- und Universitätsbibliothek Göttingen, hrsg. von der Georg-Agricola-Gesellschaft, Umschrift und Übersetzung von Götz Quarg, Düsseldorf, Verein Deutscher Ingenieure, 1967, 2 v.

de La Forge: La Forge, Louis de, Traitté de l'esprit de l'homme, de ses facultez et fonctions, et de son union avec le corps, suivant les principes de René Descartes, Paris, Michel Bobin et Nicolas Le Gras, 1661 (altra ed.: Paris, Théodore Girard, 1666).

de La Grange: La Grange, Jean-Baptiste de, Les principes de la philosophie contre les nouveaux philosophes, Descartes, Rohault, Regius, Gassendi, le p. Maignan, etc., Paris, J. Couterot, 1682, 2 v.

Lagrange: Lagrange, Joseph-Louis, Leçons sur le calcul des fonctions, "Journal de l'École polytechnique", 5, [1804], pp. 1-324 (2. ed.: nouvelle éd., revue, corrigée et augmentée par l'auteur, Paris, V. Courcier, 1806).

Lancisi: Lancisi, Giovanni Maria, Dissertatio altera de sede cogitantis animae, in: Fantoni, Giovanni Battista, Observationes anatomico-medicae, Venezia, Poleti, 1713 (rist., trad. it. e commento di Felice Grondona, "Physis", 7, 1965, pp. 401-430).

de Laplace: Laplace, Pierre-Simon de, Théorie analytique des probabilités, Paris, V. Courcier, 1812.

Le Bossu: Le Bossu, René, Parallèle des principes de la physique d'Aristote et de celle de René Des Cartes, Paris, Michel Le Petit, 1674.

Le Clerc: Le Clerc, Daniel - Manget, Jean-Jacques, Bibliotheca anatomica sive recens in anatomia inventorum thesaurus locupletissimus, Genève, Jean-Antoine Chouet, David Ritter, 1685, 2 v. (2. ed.: Genève, J.-A. Chouet et D. Ritter, 1699).

de L'Écluse: L'Écluse, Charles de, Exoticorum libri decem: quibus animalium, plantarum, aromatum […] historiae describuntur, Leiden, Officina Plantiniana, 1605.

Le Comte: Le Comte, Louis-Daniel, Nouveaux mémoires sur l'état présent de la Chine, Paris, J. Anisson, 1696, 2 v. (rist.: Un jésuite à Pékin: nouveaux mémoires sur l'état présent de la Chine, 1687-1692, texte établi, annoté et présenté par Frédérique Touboul-Bouyeure, Paris, Phébus, 1990).

van Leeuwenhoek: Leeuwenhoek, Antoni van, Epistolae ad societatem regiam Anglicam, et alios illustres viros seu continuatio mirandorum arcanorum naturae detenctorum, quadraginta epistolis contentorum, quae ex Belgica in Latinam linguam translatae sunt, Leiden, Johan Arnold Langerak, 1719.

‒ Leeuwenhoek, Antoni van, Arcana naturae detecta, editio novissima, auctior et correctior, Leiden, Johan Arnold Langerak, 1722.

‒ Leeuwenhoek, Antoni van, The collected letters of Antoni van Leeuwenhoek. Alle de brieven Antoni van Leeuwenhoek, issued and annoted under the auspices of the Leeuwenhoek-Commission of the Royal Netherlands Academy of science and letters, Lisse, Swets & Zeitlinger, 1939-1999, 15 v.

Le Febvre: Le Febvre, Nicaise, Traicté de la chymie, Paris, Thomas Jolly, 1660, 2 v. (trad. ingl.: A compleat body of chymistry, London, Tho. Ratcliffe, Octavian Pulleyn jr, 1664).

Le Grand: Le Grand, Antoine, Institutio philosophiae, secundum principia domini Renati Descartes nova methodo adornata et explicata. In usum iuventutis academicae, London, John Martyn, 1672 (trad. ingl.: An entire body of philosophy, according to the principles of the famous Renate des Cartes in three books, written originally in latin […] now carefully transl. […] by Richard Blome, London, Samuel Roycroft, 1694; ripr. facs. dell'ed. ingl.: New York, Johnson, 1972).

Leibniz: Leibniz, Gottfried Wilhelm, Opera omnia, nunc primum collecta, in classes distributa, praefationibus et indicibus exhornata studio Ludovici Dutens, Genève, Frères de Tournes, 1768, 6 v.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Mathematische Schriften, hrsg. von Carl I. Gerhardt, Berlin, A. Asher; Halle, H.W. Schmidt, 1849-1863, 7 v. (rist.: Hildesheim, Olms, 1962, 7 v.).

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Die philosophischen Schriften, hrsg. von Carl I. Gerhardt, Berlin, Wiedmann, 1875-1890, 7 v. (rist.: Hildesheim, Olms, 1960, 6 v.).

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Sämtliche Schriften und Briefe, hrsg. von der Akademie der Wissenschaften der DDR, Berlin, Akademie-Verlag, 1983-2001, 4 v.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Scritti filosofici, a cura di Massimo Mugnai ed Enrico Pasini, Torino, UTET, 2000, 3 v.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, De vera proportione circuli ad quadratum circumscriptum in numeris rationalibus expressa, "Acta eruditorum", febbraio 1682, pp. 41-46; in: Mathematische Schriften, v. V, pp. 118-122.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Nova methodus tangentes curvarum expedite determinandi, "Acta eruditorum", 1682, pp. 391-393.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, De la philosophie cartésienne (1683-1685), in: Sämtliche Schriften und Briefe, v. IV.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Nova methodus pro maximis et minimis, itemque tangentibus, quae nec fractas, nec irrationales quantitates moratur, et singulare pro illis calculi genus, "Acta eruditorum", ottobre 1684, pp. 467-473; in: Mathematische Schriften, v. V, pp. 220-226 (trad. it. in: Pascal Dupont - Clara S. Roero, Leibniz 84. Il decollo enigmatico del calcolo differenziale, Cosenza, Mediterraneo, 1991; trad. ingl. in: A source book in mathematics 1200-1800, edited by Dirk J. Struik, Cambridge (Mass.), Harvard University Press, 1969).

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Discours de métaphysique (1686) (trad. it.: Discorso di metafisica, in: Scritti filosofici, v. I, pp. 262-302; trad. ingl.: Discourse on metaphysics, in: Philosophical essays, edited and transl. by Roger Ariew and Daniel Garber, Indianapolis, Hackett, 1989).

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, De linea, in quam flexile se pondere proprio curvat, ejusque usu insigni ad inveniendas quotcunque medias proportionales et logarithmos, "Acta eruditorum", giugno 1691, pp. 277-281; in: Mathematische Schriften, v. V, pp. 243-247.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, De solutionibus problematis catenarii vel funicularis in Actis junii an. 1691, aliisque a Dn. Jac. Bernoullio propositis, "Acta eruditorum", settembre 1691, pp. 435-439; in: Mathematische Schriften, v. V, pp. 255-258.

‒ Leibniz Gottfried Wilhelm, De la chainette ou solution d'un problème fameux, proposé par Galilei, pour servir d'essai d'une nouvelle analyse des infinis, avec son usage pour les logarithmes, et une application à l'avancement de la navigation, "Journal des sçavans", marzo 1692, pp. 147-153; in: Mathematische Schriften, v. V, pp. 258-263.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Solutio illustris problematis a Galileo primum propositi de figura chordae aut catenae e duobus extremis pendentis, pro specimine novae analyseos circa infinitum, "Giornale de' letterati", Modena, 1692, pp. 128-132; in: Mathematische Schriften, v. V, pp. 263-266.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Supplementum geometriae dimensoriae seu generalissima omnium tetragonismorum effectio per motum: similiterque multiplex constructio lineae ex data tangentium conditione, "Acta eruditorum", settembre 1693, pp. 294-301; 385-392; in: Mathematische Schriften, v. V, pp. 294-301.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Constructio propria problematis de curva isochrona paracentrica. Ubi et generaliora quaedam de natura et calculo differentiali osculorum, et de constructione linearum transcendentium, una maxime geometrica, altera mechanica quaedam, sed generalissima. Accessit modus reddendi inventiones transcendentium linearum universales, ut quemvis casum comprehendant, et transeant per punctum datum, "Acta eruditorum", agosto 1694, pp. 364-375; in: Mathematische Schriften, v. V, pp. 309-318.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Responsio ad nonnullas difficultates a Nieuwentijt circa methodum differentialem motas, "Acta eruditorum", luglio 1695, pp. 310-316; in: Mathematische Schriften, v. V, pp. 320-326.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Animadversio ad Davidis Gregorii schediasma de Catenaria, quod habetur in Actis eruditorum an. 1698, "Acta eruditorum", febbraio 1699, pp. 87-91; in: Mathematische Schriften, v. V, pp. 336-339.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Responsio ad Dm. Nic. Fatii Dullerii imputationes, "Acta eruditorum", maggio 1700, pp. 198-208.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Nouveaux essais sur l'entendement humain (1704), in: Oeuvres philosophiques latines & françoises, Amsterdam-Leipzig, Schreuder, 1765; e in: Die philosophischen Schriften, v. VI (trad. it. in: Scritti filosofici, v. II).

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, [Recensione a Isaac Newton] Tractatus de quadratura, "Acta eruditorum", gennaio 1705, pp. 30-36.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Brevis descriptio machinae arithmeticae, "Miscellanea Berolinensia", 1, 1710, pp. 317-319.

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Monadologia (1720), in: Die philosophischen Schriften, v. VI (trad. it. in: Scritti filosofici, v. I; trad. ingl.: Monadology and other philosophical essays, transl. by Paul Schrecker and Anne Martin Schrecker, with an introd. and notes by Paul Schrecker, Indianapolis, Bobbs-Merrill, 1965).

‒ Leibniz, Gottfried Wilhelm, Die Briefwechsel von G.W. Leibniz mit Mathematikern, hrsg. von Carl Immanuel Gerhardt, Berlin, 1899 (ripr. facs.: Hildesheim, Olms, 1962).

Le Laboureur: Le Laboureur, Jean, Histoire et relation du voyage de la royne de Pologne, Paris, Robert de Nain, 1648.

Lelarge de Lignac: Lelarge de Lignac, Joseph-Adrien, Lettres à un Amériquain sur l'Histoire naturelle, générale et particulière, de monsieur de Buffon, Hamburg, [s.n.], 1751, 5 v.

Lémery: Lémery, Nicolas, Cours de chymie, contenant la manière de faire les opérations qui sont en usage dans la médecine, par une méthode facile, avec des raisonnements sur chaque opération, Paris, chez l'Auteur, 1675 (7. ed.: Paris, Estienne Michallet, 1690).

Leonardo da Vinci: Leonardo da Vinci, I codici di Madrid, a cura di Ladislao Reti, Firenze, Giunti-Barbèra, 1974, 5 v.

Leurechon: Leurechon, Jean, Récréation mathématique, composée de plusieurs problèmes plaisants et facétieux, Pont-à-Mousson, J. Appier Hanzelet, 1624 (2. ed.: Paris, R. Boutonné, 1626).

de L'Hôpital: L'Hôpital, Guillaume-François-Antoine de, Analyse des infiniment petits pour l'intelligence des lignes courbes, Paris, Imprimerie Royale, 1696.

Lhwyd: Lhwyd, Edward, Part of a letter from M. Edward Lhwyd to Dr. Martin Lister […] concerning several regularly figured stones lately found by him, "Philosophical Transactions", 20, 1698, pp. 279-280.

Lindhout: Lindhout, Henri, Introductio in physicam iudiciariam. In qua brevissime sed accurate vera astrologiae fundamenta, & rerum humanarum consensus, cum superioribus atque divinis aperte demonstratur, Hamburg, Binder, 1598.

Lister: Lister, Martin, A letter of M. Lister written at York August 25 1671 confirming the observations in no 74 about musk sented insects; adding some notes upon D. Swammerdam book of insects and on that of M. Steno concerning petrify'd shells, "Philosophical Transactions", 6, 1671, pp. 2281-2284.

‒ Lister, Martin, A journey to Paris in the year 1698, London, J. Tonson, 1699.

Locke: Locke, John, An essay concerning humane understanding, London, Eliz Holt, Thomas Basset, 1690 (altra ed.: edited with an introd., critical apparatus and glossary by Peter H. Nidditch, Oxford, Clarendon, 1975; trad. it.: Saggio sull'intelligenza umana, trad. di Camillo Pelizzi, revisione di Grazia Farina, introd. di Carlo A. Viano, Roma-Bari, Laterza, 1988, 2 v.).

Lorenzini: Lorenzini, Stefano, Osservazioni intorno alle torpedini, Firenze, Francesco Onofri, 1678.

Lorini: Lorini, Buonaiuto, Delle fortificationi libri cinque ne' quali si mostra con le più facili regole la scienza con la pratica, di fortificare la città, ed altri luoghi sopra diversi siti, Venezia, G.A. Rampazetto, 1597.

Lower: Lower, Richard, Tractatus de corde. Item de motu et colore sanguinis et chyli in eum transitu, London, John Redmayne, James Allestry, 1669.

Lutero: Luther, Martin, An den christlichen Adel deutscher Nation von des christlichen Standes Besserung, Wittenberg, Melchior Lotter, 1520 (trad. ingl.: An appeal to the ruling class, in: Martin Luther: selections from his writings, edited with an introd. by J. Dillenberger, Garden City (N.Y.), Doubleday, 1961; trad. it.: Alla nobiltà cristiana di nazione tedesca, in: Scritti politici di Martin Lutero, trad. di Giuseppina Panzieri Saija, introd. e bibliografia di Luigi Firpo, Torino, UTET, 1959, pp. 125-224).

Lynceographum quo norma studiosae vitae Lynceorum philosophorum exponitur, edizione del ms. Archivio Linceo 4, Roma, Biblioteca della Accademia Nazionale dei Lincei e Corsiniana, ff. I-IV, 1r-242v, a cura di Anna Nicolò, Roma, Accademia Nazionale dei Lincei, 2001.

Macquer: Macquer, Pierre-Joseph - Duchesne, Henri-Gabriel, Manuel du naturaliste. Ouvrage utile aux voyageurs, et à ceux qui visitent les cabinets d'histoire naturelle et de curiosités, Paris, G. Desprez, 1770.

Maffei: Maffei, Tommaso Pio, [Recensione a Gabriele Manfredi] De constructione aequationum differentialium primi gradus, "Galleria di Minerva", 5, 1706, pp. 317-321.

Magalotti: Magalotti, Lorenzo, Saggi di naturali esperienze fatte nell'Accademia del Cimento, Firenze, Giuseppe Cocchini, 1667 (rist.: a cura di E. Falqui, Palermo, Sellerio, 2001).

‒ Magalotti, Lorenzo, Relazioni di viaggio in Inghilterra, Francia e Svezia, a cura di Walter Moretti, Bari, Laterza, 1968.

Magini: Magini, Giovanni Antonio, De astrologica ratione, ac usu dierum criticorum, seu decretoriorum; ac praeterea de cognoscendis & medendis morbis ex corporum coelestium cognitione, Venezia, Bartolomeo Rodella, Damiano Zenaro, 1607.

Malebranche: Malebranche, Nicolas, Oeuvres complètes, éditées par André Robinet, Paris, Vrin, 1958-1970, 22 v.

‒ Malebranche, Nicolas, De la recherche de la vérité, où l'on traitte de la nature de l'esprit de l'homme, & de l'usage qu'il en doit faire pour éviter l'erreur dans les sciences, Paris, André Pralard, 1674-1675, 2 v. (trad. ingl.: The search after truth, transl. and edited by Thomas M. Lennon and Paul J. Olscamp, Cambridge, Cambridge University Press, 1997).

‒ Malebranche, Nicolas, Entretiens sur la métaphysique et sur la religion, Rotterdam, R. Leers, 1688 (trad. ingl.: Dialogues on metaphysics and religion, edited by Nicholas Jolley, transl. by David Scott, Cambridge, Cambridge University Press, 1997).

‒ Malebranche, Nicolas, Mathematica, éditée par Pierre Costabel, in: Oeuvres complètes, v. XVII/2.

Malpighi: Malpighi, Marcello, Opera omnia, figuris elegantissimis in aes incisis illustrata, London, Robert Scott, 1686, 2 v.

‒ Malpighi, Marcello, Opere scelte, a cura di Luigi Belloni, Torino, UTET, 1967.

‒ Malpighi, Marcello, De pulmonibus epistola altera, Bologna, Giovanni Battista Ferroni, 1661 (trad. it. in: Opere scelte, pp. 91-99).

‒ Malpighi, Marcello, De pulmonibus observationes anatomicae, Bologna, Giovanni Battista Ferroni, 1661 (trad. it. in: Opere scelte, pp. 75-90).

‒ Malpighi, Marcello, Tetras anatomicarum epistolarum de lingua, et cerebro, Bologna, Vittorio Benacci, 1665.

‒ Malpighi, Marcello, De viscerum structura exercitatio anatomica […]. Accedit dissertatio eiusdem De polypo cordis, Bologna, Giacomo Monti, 1666.

‒ Malpighi, Marcello, Dissertatio epistolica de formatione pulli in ovo, London, John Martyn, 1673 (trad. it. in: Opere scelte, pp. 223-252).

‒ Malpighi, Marcello, Anatome plantarum, London, John Martyn, 1675-1679, 2 v.

‒ Malpighi, Marcello, Opera posthuma, figuris aeneis illustrata. Quibus praefixa est eiusdem vita a seipso scripta, London, A. & J. Churchill, 1697.

‒ Malpighi, Marcello, The correspondence of Marcello Malpighi, edited by Howard B. Adelmann, Ithaca (N.Y.), Cornell University Press, 1975, 5 v.

Manfredi: Manfredi, Gabriele, De constructione aequationum differentialium primi gradus, Bologna, Costantino Pisarri, 1707.

‒ Manfredi, Gabriele, Breve schediasma geometrico per la costruzione di una gran parte dell'equazioni differenziali del primo grado, "Giornale de' letterati d'Italia", 18, 1714, pp. 309-315.

‒ Manfredi, Gabriele, Soluzione d'un problema appartenente al calcolo integrale, "Giornale de' letterati d'Italia", Supplementi, 2, 1722, pp. 241-269.

Manget: Manget, Le Clerc, Daniel - Jean-Jacques, Bibliotheca anatomica sive recens in anatomia inventorum thesaurus locupletissimus, Genève, Jean-Antoine Chouet, David Ritter, 1685, 2 v. (2. ed.: Genève, J.-A. Chouet et D. Ritter, 1699).

Marchetti: Marchetti, Domenico, Anatomia, cui responsiones ad Riolanum anatomicum Parisiensem in ipsius animadversionibus contra Veslingium additae sunt, Padova, Matteo Cadorin, 1654.

Mariotte: Mariotte, Edme, De la nature des couleurs, in: Essays de physique, ou Memoires pour servir a la science des choses naturelles, Paris, Estienne Michallet, 1679-1681, 4 v.; v. IV.

Markgraf: Pies, Willem - Markgraf, Georg, Historia naturalis Brasiliae, Leiden, Hack; Amsterdam, Elzevier, 1648, 12v.

Martínez: Martínez, Enrico, Reportorio de los tiempos y historia natural desta Nueva España, México, en la emprenta del mesmo autor, 1606 (rist.: Reportorio de los tiempos e historia natural desta Nueva España, estudio introd. por Francisco de la Maza, México, Consejo Nacional para la Cultura y las Artes, 1991).

Martini: Martini, Martino, Opera omnia, edizione diretta da Franco Demarchi, Trento, Università degli Studi, 1998, 2 v.; v. I: Lettere e documenti, a cura di Giuliano Bertuccioli; v. II: Opere minori, a cura di Giuliano Bertuccioli.

‒ Martini, Martino, Novus atlas Sinensis, Amsterdam, J. Blaeu, 1655 (ripr. facs.: Trento, Museo tridentino di scienze naturali, Cassa di Risparmio di Trento e Rovereto, 1981).

Mather: Mather, Increase, An essay for the recording of illustrious providences, Boston, Browning, 1684 (ripr. facs.: with an introd. by James A. Levernier, Delmar (N.Y.), Scholars' Facsimiles & Reprints, 1977).

Meibom: Meibom, Johann Heinrich, De vasis palpebrarum novis epistola, Helmestedt, Henning Müller, 1666.

Mémoires pour servir à l'histoire naturelle des animaux, [par Claude Perrault], Paris, Imprimerie Royale, 1671-1676 (altra ed.: Amsterdam-Leipzig, Akste'e & Merkus, 1758, 2 v.).

de Mendoza: Mendoza, Juan González de, Historia de las cosas mas notables, ritos y costumbres del gran reyno de la China […] Con un itinerario del nuevo mundo, Roma, Bartolomeo Grassi, Vincenzo Accolti, 1585 (rist.: edición, prólogo y notas por el P. Félix García, Madrid, M. Aguilar, 1944).

Mengoli: Mengoli, Pietro, Geometriae speciosae elementa, Bologna, Giovanni Battista Ferroni, 1659.

‒ Mengoli, Pietro, Circolo, Bologna, Vittorio Benacci, 1672.

Mercatore: Mercator, Gerardus, Atlas, sive cosmographicae meditationes de fabrica mundi et fabricati figura, Düsseldorf, Albert Buyss, 1595 (trad. franc.: Atlas ou meditations cosmographiques de la fabrique du monde et figure d'iceluy, Amsterdam, J. Hondt, 1609).

Merian: Merian, Maria Sibylla, Metamorphosis insectorum Surinamensium, ofte verandering der Surinaamsche insecten, Amsterdam, Voor den Auteur, 1705.

Mersenne: Mersenne, Marin, Quaestiones celeberrimae in Genesim, Paris, Sebastianus Cramoisy, 1623.

‒ Mersenne, Marin, L'usage de la raison, Paris, Adrian Taupinart, 1623 (altra ed.: texte revu par Claudio Buccolini, Paris, Fayard, 2002).

‒ Mersenne, Marin, L'impiété des déistes, athées et libertins, Paris, P. Bilaine, 1624, 2 v.

‒ Mersenne, Marin, La vérité des sciences contre les sceptiques ou pyrrhoniens, Paris, Toussaint du Bray, 1625.

‒ Mersenne, Marin, Traité de l'harmonie universelle, Paris, Baudry, 1627.

‒ Mersenne, Marin, Questions inouyes ou recreation des sçavans, Paris, Jacques Villery, 1634 (altra ed. in: Questions inouyes, Questions harmoniques, Questions théologiques, Les méchaniques de Galilée, Les préludes de l'harmonie universelle, texte revu par A. Pessel, Paris, Fayard, 1985).

‒ Mersenne, Marin, Questions théologiques, physiques, morales et mathématiques, Paris, Henri Guenon, 1634 (altra ed. in: Questions inouyes, Questions harmoniques, Questions théologiques, Les méchaniques de Galilée, Les préludes de l'harmonie universelle, texte revu par A. Pessel, Paris, Fayard, 1985).

‒ Mersenne, Marin, Harmonie universelle, contenant la théorie et la pratique de la musique, Paris, S. Cramoisy, 1636-1637, 2 v. (ripr. facs.: Paris, CNRS, 1963, 3 v.).

‒ Mersenne, Marin, Cogitata physico-mathematica, in quibus tam naturae, quam artis effectus admirandi certissimis demonstrationibus explicantur, Paris, A. Bertier, 1644.

‒ Mersenne, Marin, Correspondance du P. Marin Mersenne, religieux minime, publiée et annotée par Cornélis de Waard, édition entreprise sur l'initiative de Mme Paul Tannery et continuée par le Centre National de la Recherche Scientifique, avec la collaboration de Bernard Rochot [et al.], Paris, CNRS, 1932-1988, 17 v.

Méry: Méry, Jean, Observations anatomiques, "Journal des sçavans", 12, 1684, pp. 228-229.

Mizauld: Mizauld, Antoine, Harmonia superioris naturae mundi et inferioris, una cum admirabili foedere et sympatheia rerum utriusque, quibus annectuntur Paradoxa doctrinae coelesti accommoda, Paris, Fédéric Morel, 1577 (altra ed.: Paris, Fédéric Morel, 1598).

Molière: Molière, Jean-Baptiste Poquelin, Le malade imaginaire, Paris, Ballard, 1673 (trad. it.: Il malato immaginario, introd., trad. e note di Luigi Lunari, Milano, Rizzoli, 1976).

Montucla: Montucla, Jean-Etienne, Histoire des mathématiques, dans laquelle on rend compte de leurs progrès depuis leur origine jusqu'à nos jours, Paris, Charles-Antoine Jombert, 1758, 2 v. (2. ed.: Paris, H. Agasse, 1799-1802, 4 v.).

Monumenta Novae Franciae, éditeur scientifique Lucien Campeau, Roma, Monumenta Historica Societatis Iesu; Québec, Presses de l'Université Lavalle, 1967-.

Moore: Moore, Jonas, Moore's arithmetick: discovering the secrets of that art in numbers and species, London, Thomas Harper, Nathaniel Brookes, 1650.

‒ Moore, Jonas, Modern fortification, or, elements of military architecture: practised and designed by the latest and most experienced ingeneers of this last age […] with the use of a joynt-ruler or sector, London, W. Godbid, 1673.

More: More, Henry, The immortality of the soul, so farre forth as it is demonstrable from the knowledge of nature and the light of reason, London, James Flesher, 1659 (altra ed. in: A collection of several philosophical writings of Dr. Henry More, London, James Flesher, 1662).

‒ More, Henry, A collection of several philosophical writings, London, James Flesher, 1662, 2 v. (ripr. facs.: New York, Garland Publication, 1978).

‒ More, Henry, Divine dialogues, containing sundry disquisitions and instructions concerning the attributes and providence of God, London, James Flesher, 1668, 2 v.

Morin: Morin, Jean-Baptiste, Réfutation des thèses erronées d'Antoine Villon, dit le soldat philosophe, et Etienne de Claves, médecin-chimiste, Paris, chez l'Auteur, 1624.

‒ Morin, Jean-Baptiste, Astrologia Gallica principiis et rationibus propriis stabilita, atque in 26 libros distributa, Den Haag, Adrien Vlacq, 1661.

Morison: Morison, Robert, Praeludia botanica, London, Thomas Roycroft, Jacob Allestry, 1669.

‒ Morison, Robert, Plantarum umbelliferarum distributio nova per tabulas cognationis et affinitatis, Oxford, Theatrum Sheldonianum, 1672.

‒ Morison, Robert, Plantarum historiae universalis Oxoniensis pars secunda, Oxford, Theatrum Sheldonianum, 1680, 2 v.

Moro: Moro, Antonio Lazzaro, De' crostacei e degli altri marini corpi che si trovano su' monti libri due, Venezia, Stefano Monti, 1740.

Morton: Morton, Charles, Compendium physicae, Boston, The Society, 1940, 33 v.

Muñoz: Muñoz, Jerónimo, Libro del nuevo cometa, y del lugar donde se hazen, y como se vera por las parallaxes quan lexos estan de tierra; y del prognostico deste, Valencia, Pedro de Huete, 1573 (ripr. facs.: introducción, apéndices y antología por Víctor Navarro Brotóns, Valencia, Albatros Ediciones, 1981).

Nabod: Nabod, Valentin, Enarratio elementorum astrologiae, in qua praeter Alcabicij, qui Arabum doctrinam compendio prodidit, expositionem, atque cum Ptolomaei principijs collationem, reiectis sortilegijs & absurdis vulgoque receptis opinionibus, de verae artis praeceptorum origine & usu satis disseritur, Köln, Arnold Birckmann, 1560.

Napier: Napier, John, Mirifici logarithmorum canonis descriptio, Edinburgh, A. Hart, 1614 (altra ed.: 1619).

Naudé: Naudé, Gabriel, Advis pour dresser une bibliothèque: présenté à Monseigneur le Président de Mesme, Paris, François Targa, 1627 (trad. it.: Consigli per la formazione di una biblioteca, a cura di Massimo Bray, presentazione di Jacques Revel, Napoli, Liguori, 1992; 2. ed.: 1994).

Newton: Newton, Isaac, Mathematical works, assembled with an introd. by Derek T. Whiteside, New York, Johnson Reprint Corporation, 1964-1967, 2 v.

‒ Newton, Isaac, Opere, a cura di Alberto Pala, Torino, UTET, 1965-1978, 2 v.; v. I: Principi matematici della filosofia naturale; v. II: Scritti di ottica.

‒ Newton, Isaac, The mathematical papers of Isaac Newton, edited by Derek T. Whiteside, with the assistance in publication of M.A. Hoskin, Cambridge, Cambridge University Press, 1967-1981, 8 v.

‒ Newton, Isaac, Philosophiae naturalis principia mathematica, London, Joseph Streater, 1687 (3. ed.: London, G. & J. Innys, 1726; trad. ingl.: The mathematical principles of natural philosophy, transl. into english by Andrew Motte […], to which are added The laws of the moon's motion, according to gravity, by John Machin, London, B. Motte, 1729, 2 v.; altra trad. ingl.: Philosophiae naturalis principia mathematica, the third edition 1726, with variant readings assembled and edited by Alexandre Koyré and I. Bernard Cohen, with the assistance of Anne Whitman, Cambridge, Cambridge University Press, 1972, 2 v.; trad. it. in: Opere, v. I).

‒ Newton, Isaac, Opticks: or, a treatise of the reflexions, refractions, inflections and colours of light, London, William Innys, 1704 (4. ed.: London, Samuel Smith & Benjamin Walford, 1730; rist. della 4. ed.: with a foreword by Albert Einstein, an introd. by Edmund Whittaker, a preface by I. Bernard Cohen, New York, Dover Publications, 1952; trad. it. in: Opere, v. II).

‒ Newton, Isaac, Tractatus de quadratura curvarum, in: Optice, sive de reflexionibus, refractionibus, inflexionibus et coloribus lucis libri tres, London, Samuel Smith & B. Walford, 1706 (altra ed.: Tractatus de quadratura curvarum in usum studiosae juventutis mathematicae, explicationibus illustratus a Daniele Melander, Uppsala, E. Ziervogel, 1762).

‒ Newton, Isaac, Analysis per quantitatum series, fluxiones, ac differentias cum enumeratione linearum tertii ordinis, London, Pearson, 1711.

‒ Newton, Isaac, La disputa di Leibniz-Newton sull'analisi [scelta da documenti degli anni 1672-1716], traduzione e note di Gianfranco Cantelli, Torino, Boringhieri, 1958 (rist.: 1969).

‒ Newton, Isaac, Methodus fluxionum et serierum infinitarum, in: The mathematical papers of Isaac Newton, v. III, pp. 31-353 (trad. ingl.: The method of fluxions and infinite series. With its application to the geometry of curve-lines, transl. from the author's latin original not yet made publick. To which is subjoin'd a perpetual comment upon the whole work […] by John Colson, London, Henry Woodfall, 1736).

‒ Newton, Isaac, Recensio libri, in: La disputa di Leibniz-Newton, pp. 17-81.

‒ Newton, Isaac, De vita et morte vegetabili, in: Mamiani, Maurizio - Trucco, Emanuela, Newton e i fenomeni della vita, "Nuncius", 6, 1, 1991, pp. 69-96.

‒ Newton, Isaac, Trattato sull'Apocalisse, a cura di Maurizio Mamiani, Torino, Bollati Boringhieri, 1994.

‒ Newton, Isaac, Four letters from sir Isaac Newton to doctor Bentley: containing some arguments in proof of a deity, London, R. and J. Dodsley, 1756.

‒ Newton, Isaac, The correspondence of Isaac Newton, edited by Herbert W. Turnbull [et al.], Cambridge, Cambridge University Press, 1959-1977, 7 v.

‒ Newton, Isaac, Isaac Newton's papers and letters on natural philosophy and related documents, ed. with a general introd. by I. Bernard Cohen, assisted by Robert E. Schofield, Cambridge (Mass.), Harvard University Press, 1958.

‒ Newton, Isaac, Unpublished scientific papers of Isaac Newton, chosen, edited and transl. by A. Rupert Hall and Marie Boas Hall, Cambridge, Cambridge University Press, 1962 (altra ed.: 1978).

‒ Newton, Isaac, The optical papers of Isaac Newton, Cambridge, Cambridge University Press, 1984-; v. I: The optical lectures, 1670-1672, edited by Alan E. Shapiro.

Nicola Oresme: Nicola Oresme, Le livre du ciel et du monde, edited by Albert D. Menut and Alexander J. Denomy, Madison, University of Wisconsin Press, 1968.

Nieremberg: Nieremberg, Juan Eusebio, Historia naturae, maxime peregrinae, libris XVI distincta […]. Accedunt de miris et miraculosis naturis in Europa libri duo; item de iisdem in terra Hebraeis promissa liber unus, Antwerpen, Officina Plantiniana, B. Moretus, 1635.

Nieuwentijt: Nieuwentijt, Bernard, Considerationes circa analyseos ad quantitates infinite parvas applicatae principia et calculi differentialis usum in resolvendis problematibus geometricis, Amsterdam, J. Wolters, 1694.

‒ Nieuwentijt, Bernard, Analysis infinitorum, seu curvilineorum proprietates ex polygonorum natura deductae, Amsterdam, J. Wolters, 1695.

‒ Nieuwentijt, Bernard, Considerationes secundae circa calculi differentialis principia, et responsio ad […] G.G. Leibnitium, Amsterdam, J. Wolters, 1696.

Nuck: Nuck, Anton, De ductu salivali novo, ductibus oculorum aquosis, et humore oculi aqueo, Leiden, Pieter van der Aa, 1685.

‒ Nuck, Anton, Adenographia curiosa et uteri foeminei anatome nova […], accedit in hac nova editione Dissertatio anatomico-medica inauguralis de motu bilis circulari ejusque morbis, olim publice proposita a […] Mauritio van Reverhorst, Leiden, J. Luchtmans, 1616 (altra ed.: Leiden, Pieter van der Aa, 1690).

Odierna: Odierna, Giovanni Battista, L'occhio della mosca, in: Opuscoli, Palermo, Decio Cirillo, 1644, 4 pt.; pt. III.

Offusius: Offusius, Jofrancus, De divina astrorum facultate, Paris, Jean le Royer, 1570.

Oldenburg: Oldenburg, Henry, The correspondence of Henry Oldenburg, edited and transl. by A. Rupert Hall and Marie Boas Hall, Madison-Milwaukee-London, The University of Wisconsin Press, 1965-1986, 13 v.

Oregio: Oregio, Agostino, De Deo uno, Roma, Stamperia Camerale, 1629.

Ortel: Ortelius, Abraham, Theatrum orbis terrarum, Antwerpen, Gillis Coppens van Diest, 1570 (altra ed.: Antwerpen, Christophe Plantin, 1592).

Paaw: Paaw, Pieter, Primitiae anatomicae de humani corporis ossibus, Leiden, Joost van Colster, 1615.

Pacchioni: Pacchioni, Antonio, Dissertatio epistolaris ad Lucam Schroeckium, de glandulis conglobatis durae meningis humanae, indeque ortis lymphaticis ad piam meningem productis, Roma, F. Buagni, 1705.

Pacioli: Pacioli, Luca, Summa de arithmetica, geometria, proportioni et proportionalita, Venezia, Paganino de' Paganini, 1494 (ripr. facs.: a cura di Enrico Giusti, Roma, Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato, 1994).

Palingenio: Palingenius Stellatus, Marcellus, Zodiacus vitae, Venezia, Bernardino Vitali, 1535 (trad. franc.: Le zodiaque de la vie. XII livres, texte latin établi, trad. et annoté par Jacques Chomarat, Genève, Droz, 1996).

Palissy: Palissy, Bernard, Discours admirables, de la nature des eaux et fonteines, Paris, Martin le jeune, 1580.

Palladio: Palladio, Andrea, I quattro libri dell'architettura. Ne' quali dopo un breve trattato de' cinque ordini, & di quelli avertimenti, che sono più necessarij nel fabricare; si tratta delle case private, delle vie, de i ponti, delle piazze, de i xisti, e de' tempii, Venezia, Domenico de Franceschi, 1570 (altra ed.: a cura di Licisco Magagnato e Paola Marini, introd. di Licisco Magagnato, Milano, Il Polifilo, 1980).

Panarolo: Panarolo, Domenico, Iatrologismorum, seu medicinalium observationum pentecostae quinque, Roma, Francesco Moneta, 1652.

Paracelso: Bombast von Hohenheim, Philipp Theophrast (detto Paracelso), Selected writings, edited with an introd. by Jolande Jacobi, transl. by Norbert Guterman, London, Routledge and Kegan, 1951.

Pascal: Pascal, Blaise, Oeuvres de Blaise Pascal, publiées suivant l'ordre chronologique, avec documents complémentaires, introductions et notes, par Léon Brunschvicg, Pierre Boutroux [et al.], Paris, Hachette, 1904-1914, 14 v. (rist.: Vaduz, Kraus, 1965).

‒ Pascal, Blaise, Oeuvres complètes, texte établi et annoté par Jacques Chevalier, Paris, Gallimard, 1954 (nuova ed.: éd. présentée, établie et annotée par Michel Le Guern, Paris, Gallimard, 1998-2000, 2 v.).

‒ Pascal, Blaise, Oeuvres complètes, préface d'Henri Gouhier, présentation et notes de Louis Lafuma, Paris, Éditions du Seuil, 1963.

‒ Pascal, Blaise, Oeuvres complètes, texte établi, présenté et annoté par Jean Mesnard, Paris, Desclée de Brouwer, 1964-.

‒ Pascal, Blaise, Récit de la grande expérience de l'équilibre des liqueurs, Paris, C. Savreux, 1648 (anche in: Oeuvres complètes, Paris, Desclée de Brouwer, 1964, v. I).

‒ Pascal, Blaise, Traitez de l'équilibre des liqueurs et de la pesanteur de la masse de l'air, Paris, G. Desprez, 1663 (trad. it.: Trattati sull'equilibrio dei liquidi e sul peso della massa d'aria, trad. di Fulvia Nicolodi Casella, Torino, Boringhieri, 1958).

‒ Pascal, Blaise, Traité des trilignes rectangles et de leur onglets, in: Oeuvres complètes, Paris, Éditions du Seuil, 1963, pp. 142-151.

Patrizi: Patrizi, Francesco, Nova de universis philosophia, Ferrara, Benedetto Mammarelli, 1591.

Pecquet: Pecquet, Jean, Experimenta nova anatomica, quibus incognitum hactenus chyli receptaculum, et ab eo per thoracem in ramos usque subclavios vasa lactea deteguntur, Paris, S. et G. Cramoisy, 1651.

de Peiresc: Peiresc, Nicolas-Claude Fabri de, Lettres à Cassiano dal Pozzo (1626-1637), éditées et commentées par Jean-François Lhote et Danielle Joyal, préface de Jacques Guillerme, Clermont-Ferrand, Adosa, 1989.

Pennant: Pennant, Thomas, Tour on the continent, 1765, edited with notes by Gavin Rylands de Beer, London, B. Quaritch, 1948.

Pereyra: Pereyra, Benito, De modo legendi cursum philosophiae (1564), in: Monumenta paedagogica Societatis Iesu, ed. S.J. Ladislau Lukás, Roma, Institutum Historicum Societatis Iesu, 1974, v. II.

Petiver: Petiver, James, Brief directions for the easie making, and preserving collections of all natural curiosities, London, [s.n.], [s.d., ca. 1700].

Peyer: Peyer, Johann Conrad, Exercitatio anatomico-medica de glandulis intestinorum, earumque usu et affectionibus. Cui subjungitur anatome ventriculi gallinacei, Schaffhausen, Alexander Rieding, 1677.

Piccolpasso: Piccolpasso, Cipriano, I tre libri dell'arte del vasaio nei quali si tratta non solo la pratica, ma brevemente tutti i secreti di essa cosa che persino al di d'oggi è stata sempre tenuta nascosta, Roma, Stabilimento tipografico via del Corso, 1857 (altra ed.: I tre libri dell'arte del vasaio. The three books of the potter's art, a facsimile of the manuscript in the Victoria and Albert Museum, transl. and introd. by Ronald Lightbown and Alan Caiger-Smith, London, Scolar, 1980, 2 v.).

Pies: Pies, Willem - Markgraf, Georg, Historia naturalis Brasiliae, Leiden, Hack; Amsterdam, Elzevier, 1648, 12 v.

‒ Pies, Willem, De Indiae utriusque re naturali et medica libri quatuordecim, Amsterdam, Elzevier, 1658.

de Plantade: Plantade, François de, Extrait d'une lettre de M. Dalempatius à l'auteur de ces Nouvelles, contenant une découverte curieuse, faite par le moyen du microscope, "Nouvelles de la républiques des lettres", maggio 1699, pp. 552-554.

Plinio il Vecchio: Plinius Secundus, Gaius, Naturalis historiae libri XXXVII, ed. Carolus Mayhoff, Leipzig, B.G. Teubner, 1892-1909, 5 v. (rist.: Stuttgart, 1967-1970; trad. it.: Storia naturale, ed. it. diretta da Gian Biagio Conte, Torino, Einaudi, 1982-1988, 5 v.).

Plot: Plot, Robert, The natural history of Staffordshire, Oxford, printed at the Theatre, 1686.

Plutarco: Plutarchus, Moralia, in XVI volumes, with an English transl. by Frank Cole Babbitt [et al.], Cambridge (Mass.), Harvard University Press, 1927-1969, 16 v.

Pomponazzi: Pomponazzi, Pietro, Tractatus de immortalitate animae, Bologna, Leonardi, 1516 (trad. ingl.: transl. by William Henry Hay II, followed by a facsimile of the editio princeps, Haverford (Penn.), Haverford College, 1938; trad. it.: Trattato dell'immortalità dell'anima, introd., trad. e note di Italo Toscani, Roma, Editoriale Galileo Galilei, 1914; altra ed.: a cura di Vittoria Perrone Compagni, Firenze, Olschki, 1999).

Portal: Portal, Antoine, Histoire de l'anatomie et de la chirurgie, Paris, P.-F. Didot, 1770-1773, 6 v. in 7 tomi.

Power: Power, Henry, Experimental philosophy, in three books, containing new experiments microscopical, mercurial, magnetical, London, J. Martin and J. Allestry, 1664.

Pozzo: Pozzo, Andrea, Perspectiva pictorum et architectorum, Roma, J.J. Komarek, 1693-1700, 2 v. (altra ed.: Roma, Antonio De Rossi, 1723-1727, 2 v.).

Punch: Punch, John, Philosophiae ad mentem Scoti cursus integer, primum quidem editus in collegio romano fratrum minorum hibernorum, nunc vero demum ab ipso authore in conventu magno Parisiensi recognitus, ac mendis quibus scatebat expurgatus, insuperque morali philosophia, variisque additionibus locupletatus, Lyon, L. Arnaud et P. Borde, 1672.

Raguseo: Raguseo, Giorgio, Epistolarum mathematicarum seu de divinatione libri duo, Paris, N. Buon, 1623.

Ramazzini: Ramazzini, Bernardino, De fontium Mutiniensium admiranda scaturigine tractatus physico-hydrostaticus, Modena, Soliani, 1691.

Ramelli: Ramelli, Agostino, Le diverse et artificiose machine […] nelle quali si contengono varii et industriosi movimenti, Paris, chez l'Auteur, 1588 (altra ed.: Le diverse et artificiose machine (1588), a cura di Gustina Scaglia, Adriano Carugo e Eugene S. Ferguson, Milano, Il Polifilo, 1991).

von Rantzau: Rantzau, Henrik von, Tractatus astrologicus de genethliacorum thematum iudiciis pro singulis nati accidentibus, Frankfurt a.M., Johann Wechel, 1593.

Rathbone: Rathbone, Aaron, The Surveyor in foure bookes, London, W. Stansby, 1616.

Ratio atque institutio studiorum Societatis Iesu, Napoli, in Collegio Societatis Iesu, Tarquinio Longo, 1599 (altra ed. e trad. franc.: Ratio studiorum. Plan raisonné et institution des études dans la Compagnie de Jésus, éd. bilingue latin-français, présentée par A. Demoustier et D. Pralon-Julia, annotée et commentée par M.-M. Compère, Paris, Belin, 1997; trad. it.: a cura di Angelo Bianchi, Milano, Rizzoli, 2002).

Ray: Ray, John, Observations topographical, moral and physiological; made in a journey through part of the Low-Countries, Germany, Italy, and France: with a catalogue of plants not native of England, found spontaneously growing in those parts, and their virtues, London, John Martyn, 1673.

‒ Ray, John, Methodus plantarum nova, brevitatis et perspicuitatis causa synoptice in tabulis exhibita, London, H. Faithorne & J. Kersey, 1682 (ripr. facs.: New York, Weinheim, 1962).

‒ Ray, John, Historia generalis plantarum, London, Samuel Smith & Benjamin Walford, 1686-1704, 3 v.

‒ Ray, John, The wisdom of God manifested in the works of the creation. Being the substance of some common places delivered in the chappel of Trinity-College, in Cambridge, London, Samuel Smith, 1691 (2. ed.: London, Samuel Smith, 1692).

‒ Ray, John, Synopsis methodica animalium quadrupedum et serpentini generis. Vulgarium notas characteristicas, rariorum descriptiones integras exhibens, cum historiis et observationibus anatomicis perquam curiosis, London, Samuel Smith & Benjamin Walford, 1693.

‒ Ray, John, De variis plantarum methodis dissertatio brevis, London, Samuel Smith & Benjamin Walford, 1696.

‒ Ray, John, Methodus plantarum emendata et aucta […]. Accedit Methodus graminum, juncorum et cyperorum specialis, London, Samuel Smith & Benjamin Walford, 1703.

‒ Ray, John, Methodus insectorum seu insecta in methodum aliqualem digesta, London, Samuel Smith & Benjamin Walford, 1705.

‒ Ray, John, Historia insectorum […], opus posthumum […] cui subjungitur appendix De scarabaeis Britannicis, London, A. & J. Churchill, 1710.

‒ Ray, John, Synopsis methodica avium et piscium, opus posthumum, London, William Innys, 1713.

Raymond: Raymond, John, An itinerary containing a voyage made through Italy in the years 1646 and 1647, London, H. Moseler, 1648.

de Réaumur: Réaumur, René-Antoine Ferchault de, Lettres inédites, La Rochelle, Mareschal et Martin, 1886.

‒ Réaumur, René-Antoine Ferchault de, Correspondance inédite entre Réaumur et Abraham Trembley, comprenant 113 lettres recueillies et annotées par Maurice Trembley, introd. par Émile Guvénot, Genève, Georg, 1943.

The record of the Royal Society of London for the promotion of natural knowledge, 4. ed., Edinburgh, Morrison & Gibb, 1940.

Redi: Redi, Francesco, Opere, Milano, Società Tipografica dei Classici Italiani, 1809-1811, 9 v.

‒ Redi, Francesco, Esperienze intorno alla generazione degl'insetti, Firenze, all'Insegna della Stella, 1668 (altra ed.: introd. e note a cura di Walter Bernardi, Firenze, Giunti, 1996).

‒ Redi, Francesco, Lettera intorno all'invenzione degli occhiali, Firenze, Francesco Onofri, 1678.

‒ Redi, Francesco, Osservazioni intorno agli animali viventi che si trovano negli animali viventi, Firenze, Piero Matini, 1684.

Régis: Régis, Pierre-Sylvain, Cours entier de philosophie, ou système général selon les principes de monsieur Descartes, contenant la logique, la metaphysique, la physique et la morale, Amsterdam, Marc et Pierre Huguetan, 1691 (ripr. facs.: with a new introd. by Richard A. Watson, New York, Johnson, 1970, 3 v.).

‒ Régis, Pierre-Sylvain, L'usage de la raison et de la foy, ou l'accord de la foy et de la raison, Paris, J. Cusson, 1704.

Regius: Regius, Henricus, Fundamenta physices, Amsterdam, Elzevier, 1646.

Rémy: Rémy, Pierre, Catalogue raisonné des curiosités qui composaient le cabinet de feu Madame Dubois-Jourdain, Paris, Didot, 1766.

Renaudot: Renaudot, Théophraste, Premières centuries des questions traitées aux conferences du Bureau d'Adresse, Paris, Bureau d'Adresse, 1634.

Reyneau: Reyneau, Charles-René, Analyse demontrée, ou la méthode de résoudre les problèmes des mathematiques et d'apprendre facilement ces sciences, Paris, Jacques Quillau, 1708, 2 v.

Reynolds: Reynolds, Edward, A treatise of the passions and faculties of the soule of man, London, R. Bostock, 1640 (ripr. facs.: with an introd. by Margaret Lee Wiley, Gainesville, Scholars' Facsimiles and Reprints, 1971).

Rhaeticus: Rhaeticus, Georg Joachim, Narratio prima, in: Three Copernican treatises, transl. with introd. and notes by Edward Rosen, 3. ed., New York, Octagon, 1971.

Riccati: Riccati, Jacopo, Opere, Lucca, Jacopo Giusti, 1761-1765, 4 v.

‒ Riccati, Jacopo, Animadversiones in aequationes differentiales secundi gradus, "Acta eruditorum", Supplementa, 8, 1722, sez. II, pp. 66-73; in: Opere, v. III, pp. 83-90; e in: Bernoulli, Daniel, Die Werke, v. I, pp. 265-271.

‒ Riccati, Jacopo, Appendix ad animadversiones in aequationes differentiales secundi gradus, "Acta eruditorum", novembre 1723, pp. 503-510; in: Opere, v. III, pp. 90-95; e in: Bernoulli, Daniel, Die Werke, v. I, pp. 275-283.

Ricci: Ricci, Matteo, De christiana expeditione apud Sinas, suscepta ab Societate Iesu ex P. Matthaei Ricii eiusdem Societatis comentariis libri V ad s.d.n. Paulum 5, Augsburg, Christoph Mang, 1615.

Riccioli: Riccioli, Giovanni Battista, Almagestum novum astronomiam veterem novamque complectens observationibus aliorum, et propriis novisque theorematibus, problematibus, ac tabulis promotam, in tres tomos distributam, Bologna, Vittorio Benacci, 1651, 2 v.

Riolan jr: Riolan, Jean jr, Opuscula anatomica nova, quae nunc primum in lucem prodeunt, London, Miles Flesher, 1649.

‒ Riolan, Jean jr, Opera anatomica vetera, recognita, et auctiora, quamplura nova, Paris, Gaspar Meturas, 1649.

‒ Riolan, Jean jr, Encheiridium anatomicum et pathologicum, Paris, Gaspar Meturas, 1648 (4. ed.: Paris, 1658).

Rivinus: Rivinus, Augustus Quirinus, Dissertatio medica de dyspepsia, Leipzig, Zibius, 1679.

de Roberval: Roberval, Gilles Personne de, Éléments de géométrie, textes réunis et présentés par Vincent Jullien, préf. de Jean Dhombres, Paris, Vrin, 1996.

Rocca: Rocca, Giannantonio, Lettere d'uomini illustri del secolo XVII, Modena, Società Tipografica, 1785.

Rohault: Rohault, Jacques, Rohault's system of natural philosophy, illustrated with Dr Samuel Clarke's notes taken mostly out of Sir Isaac Newton's philosophy, London, J. Knapton, 1723, 2 v. (2. ed.: 1728-1729, 2 v.).

Rothmann: Rothmann, Christoph, Scriptum de cometa, qui anno Christi 1585 mensibus octobri et novembri apparuit, in: Snell, Willebrord, Descriptio cometae, qui anno 1618 mense novembri primum effulsit, Leiden, Elzevier, 1619.

Rudbeck: Rudbeck, Olof, Nova exercitatio anatomica, exhibens ductus hepaticos aquosos, et vasa glandularum serosa, nunc primum inventa […] cui accessere aliae ejusdem observationes anatomicae, Västerås, E. Lauringer, 1653 (altra ed.: Uppsala, Almquist & Wiksells boktryckeri, 1930; trad. ingl.: transl. by Aage E. Nielsen, "Bulletin of the history of medicine", 11, 1942, pp. 304-339).

Ruini: Ruini, Carlo, Dell'anatomia e dell'infirmità del cavallo, Bologna, Giovanni de' Rossi, 1598.

Rumpf: Rumpf, Georg Everhard, D'Amboinsche Rariteitkamer, Amsterdam, Halma, 1705 (trad. ingl.: The Ambonese curiosity cabinet, transl., ed., annotated with an introd. by Eric Montague Beekman, New Haven (Conn.), London, Yale University Press, 1999).

Ruysch: Ruysch, Frederik, Dilucidatio valvularum in vasis lymphaticis, et lacteis […]. Accesserunt quaedam observationes anatomicae rariores, Den Haag, H. Gael, 1665 (ripr. facs.: with an introd. by A.M. Luyendijk-Elshout, Nieuwkoop, B. De Graaf, 1964).

‒ Ruysch, Frederik, Thesaurus anatomicus, Amsterdam, J. Wolters, 1701-1715, 10 v.

Sander: Sander, Heinrich, Beschreibung seiner Reisen durch Frankreich, die Niederlande, Holland, Deutschland und Italien, Leipzig, F.G. Jacobäer und Sohn, 1783-1784, 2 v.

Sanderson: Sanderson, Robert, Logicae artis compendium, Oxford, Barnes, 1615 (altra ed.: Oxford, Lichfield [et al.], 1618; ripr. facs.: by Earline J. Ashworth, Bologna, Clueb, 1985).

Sangallo: Sangallo, Pietro Paolo da, Esperienze intorno alla generazione delle zanzare […] scritte in una lettera al sig. Francesco Redi, Firenze, Vincenzo Vangelisti, 1679.

de Saumaise: Saumaise, Claude de, De annis climactericis et antiqua astrologia diatribae, Leiden, Elzevier, 1648.

Saurin: Saurin, Joseph, Eloge de M. Bernoulli, cy devant professeur de mathematique à Bale, "Journal des sçavans", 1706, pp. 81-89.

Sbaraglia: Sbaraglia, Giovanni Girolamo, Oculorum et mentis vigiliae, Bologna, Pietro Maria Monti, 1704.

Scevolino: Scevolino, Domenico, Discorso nel quale […] si dimostra l'astrologia giudiciaria esser verissima & utilissima; dannando coloro, che l'usano malamente, & impongono necessità ne gli atti humani, Venezia, Giordano Ziletti, 1565.

Scheiner: Scheiner, Christoph, Oculus, hoc est fundamentum opticum, Innsbruck, D. Agricola, 1619.

Schmid: Schmid, Carl Christian Erhard, Empirische Psychologie, Jena, Cröker, 1791, 5 v.

Schneider: Schneider, Konrad Viktor, Liber primus [-sextus] de catarrhis, Wittenberg, T. Mevius, E. Schumacher, 1660-1664, 5 v. in 6 tomi.

Schrader: Schrader, Friedrich, Dissertatio epistolica de microscopiorum usu in naturali scientia & anatome, Göttingen, Barthold Fuhrmann, 1681.

Scilla: Scilla, Agostino, La vana speculazione disingannata dal senso. Lettera responsiva circa i corpi marini, che petrificati si trovano in varij luoghi terrestri, Napoli, Andrea Colicchia, 1670.

Sempilius: Sempilius, Hugo, De mathematicis disciplinis libri duodecim, Antwerpen, Officina Plantiniana, B. Moretus, 1635.

Senault: Senault, Jean-François, De l'usage des passions, Paris, Jean Camusat, 1641 (altra ed.: Paris, Fayard, 1987).

Sennert: Sennert, Daniel, Epitome naturalis scientiae, Wittenberg, Caspar Heiden, Nikolaus Ball, 1618 (trad. ingl.: transl. by Nicholas Culpeper and Abdiah Cole, in: Thirteen books of natural philosophy, London, P. Cole, 1659).

‒ Sennert, Daniel, Hypomnemata Physica, Frankfurt a.M., Clemens Schleich, 1636.

‒ Sennert, Daniel, De chymicorum cum Aristotelicis et Galenicis consensu et dissensu liber, Wittenberg, Z. Schürer, 1619.

‒ Sennert, Daniel, Thirteen books of natural philosophy, London, P. Cole, 1659.

Severino: Severino, Marco Aurelio, Zootomia Democritaea, id est, anatome generalis totius animantium opificii, libris quinque distincta, Nürnberg, Endter, 1645.

de Sévigné: Sévigné, Marquise de, Lettres, éd. nouvelle par Gérard Gailly et R. Duchêne, Paris, Gallimard, 1953-1964, 3 v.

de Sigüenza y Góngora: Sigüenza y Góngora, Carlos de, Seis obras, prólogo por Irving A. Leonard, edición, notas y cronología por William G. Bryant, Caracas, Fundación Biblioteca Ayacucho, 1984.

de Silhon: Silhon, Jean de, Les deux vérités: l'une de Dieu et de sa providence, l'autre de l'immortalité de l'âme, Paris, L. Sonnius, 1626 (rist.: texte revu par Jean-Robert Armogathe, Paris, Fayard, 1991).

Sinclair: Sinclair, George, The hydrostaticks, or the weight, force, and pressure of fluid bodies, made evident by physical and sensible experiments. Together with […] a short history of coal, Edinburgh, George Swintoun, James Glen, Thomas Brown, 1672.

Sloane: Sloane, Hans, A voyage to the islands Madera, Barbados, Nieves, S. Christophers and Jamaica, with the natural history of the herbs and trees, four-footed beasts, fishes, birds, insects, reptiles, &c. of the last of those islands, London, British Museum for the Author, 1707-1725, 2 v.

de Sluse: Sluse, René-François de, An extract of a letter from the excellent Renatus Franciscus Slusius, "Philosophical Transactions", 7, 1673, pp. 5143-5147.

Snell: Snell, Willebrord, De re nummaria […] liber singularis, Leiden, Officina Plantiniana, 1613.

‒ Snell, Willebrord, Cyclometricus, de circuli dimensione secundum logistarum abacos et ad mechanicem accuratissima, Leiden, Elzevier, 1621.

Sorbière: Sorbière, Samuel-Joseph, De la source des diverses opinions sur une mesme matière, in: Lettres et discours de M. de Sorbière sur diverses matières curieuses, Paris, Clousier, 1660.

‒ Sorbière, Samuel-Joseph, Relation d'un voyage en Angleterre, où sont touchées plusieurs choses, qui regardent l'estat des sciences, & de la religion, & autres matières curieuses, Paris, I. Jolly, 1664 (altra ed.: Köln [i.e., Amsterdam], Pierre Michel, Abraham Wolfgang, 1666; trad. ingl.: A voyage to England containing many things relating to the state of learning, religion and other curiosities of that Kingdom, London, Woodward, 1709).

Sørensen: Sørensen, Peder, Idea medicinae philosophicae, fundamenta continens totius doctrinae Paracelsianae, Hippocraticae et Galenicae, Basel, Sebastian Henricpetri, 1571 (altra ed.: Den Haag, Adrien Vlacq, 1660).

A source book in medieval science, edited by Edward Grant, Cambridge (Mass.), Harvard University Press, 1974.

Sovero: Sover, Bartholomaeus, Curvi ac recti proportio a Bartholomaeo Sovero Friburgensi in gymnasio Patavino matheseos professore promota libri sex, Padova, Varisco, 1630.

Sperling: Sperling, Johann, Zoologiam physicam recensuit Georg. Casp. Kirchmaier. Addiditque dissertationes de basilisco, unicornu, phoenice, behemoth, leviathan, dracone, aranea et ave paradisi, Wittenberg, Berger, 1669.

van den Spiegel: Spigelius, Adrianus, Opera quae extant omnia. Ex recensione Ioh. Antonidae van der Linden, Amsterdam, J. Blaeu, 1645, 2 v.

‒ Spigelius, Adrianus, De humani corporis fabrica libri decem, Venezia, Evangelista Deuchino, 1627 (anche in: Opera quae extant omnia, v. I).

Sprat: Sprat, Thomas, Observations on Monsieur de Sorbier's voyage into England, London, Martyn, 1665.

‒ Sprat, Thomas, The history of the Royal Society, London, Martyn, 1667.

Stenone: Steensen, Niels, Opera philosophica, edited by Wilhelm Maar, Copenaghen, V. Tryde, 1910, 2 v.

‒ Steensen, Niels, Opere scientifiche. Traduzione integrale dai testi originali, revisione e note a cura di Enrico Coturri, Impruneta, Nuova Europa, 1986, 2 v.

‒ Steensen, Niels, Disputatio anatomica de glandulis oris et nuper observatis inde prodeuntibus vasis, Leiden, Elzevier, 1661.

‒ Steensen, Niels, Observationes anatomicae, quibus varia oris, oculorum et narium vasa describuntur, novique salivae, lacrimarum et muci fontes deteguntur, Leiden, Jacques Chouet, 1662 (trad. ingl.: Anatomical observations of the glands of the eye and their new vessels, thereby revealing the true source of tears, with a preface and notes by Edvard Gotfredsen, Copenaghen, Nyt Nordisk Forlag, 1951).

‒ Steensen, Niels, De musculis et glandulis observationum specimen, cum epistolis duabus anatomicis, Copenaghen, Matthias Godicchenius, 1664 (trad. it. in: Opere scientifiche, v. I, pp. 277-301).

‒ Steensen, Niels, Elementorum myologiae specimen, seu musculi descriptio geometrica, cui accedunt Canis carchariae dissectum caput, et dissectus piscis ex canum genere, Firenze, all'Insegna della Stella, 1667.

‒ Steensen, Niels, De solido intra solidum naturaliter contento dissertationis prodromus, Firenze, all'Insegna della Stella, 1669.

‒ Steensen, Niels, Discours […] sur l'anatomie du cerveau, Paris, Robert de Ninville, 1669 (ripr. facs., trad. ingl. e ted.: Nicolaus Steno's lecture on the anatomy of the brain, introd. by Gustav Scherz, Copenaghen, A. Busck, 1965; trad. it. in: Opere scientifiche, v. II, pp. 39-64).

‒ Steensen, Niels, Dissertatio de cerebri anatome, e Gallico exemplari Parisiis edito an. 1669 latinitate donata opera et studio Guidonis Fanosii, Leiden, F. Lopez, 1671.

Stevin: Stevin, Simon, The principal works of Simon Stevin, edited by Ernst Crone [et al.], transl. into English by C. Dikshoorn, Amsterdam, Swets & Zeitlinger, 1955-1966, 6 v.

‒ Stevin, Simon, Engineering, edited by Robert J. Forbes, in: The principal works, v. V, pp. 1-412.

Strada: Strada, Iacobus de, Kunstliche Abriß allerhand Wasserkünstern, auch Wind- Roß- Hand- und Wasser- Mühlen, Frankfurt a.M., Paul Jacobi, 1617-1618, 2 v.

Sturm: Sturm, Johann Christoph, Collegium experimentale, sive curiosum, in quo primaria hujus seculi inventa & experimenta physico-mathematica […] spectanda oculis subjecit, Nürnberg, Wolfgang Moritz Endter & Johann Andrea Endter, 1676-1685, 2 v.

Sydenham: Sydenham, Thomas, Observationes medicae circa morborum acutorum historiam et curationem, London, Clark, Kettilby, 1676 (trad. ingl.: The whole works of that excellent pratical physician Dr Thomas Sydenham wherein not only the history and cures of acute diseases are treated of, after a new and accurate method, but also the shortest and safest way of curing most chronical diseases, transl. from the original Latin by John Pechey, London, Richard Wellington, 1696).

Swammerdam: Swammerdam, Jan, Historia insectorum generalis, Utrecht, M. van Dreunen, 1669 (trad. franc.: Histoire générale des insectes, Utrecht, G. de Walcheren, 1682).

‒ Swammerdam, Jan, Miraculum naturae, sive uteri muliebris fabrica, notis in D. Joh. van Horne prodromum illustrata […]. Adiecta est nova methodus, cavitates corporis ita praeparandi, ut suam semper genuinam faciem servent, Leiden, Severin Matthysz, 1672.

‒ Swammerdam, Jan, Biblia naturae, sive historia insectorum, in classes certas redacta, nec non exemplis, et anatomico variorum animalculorum examine, aeneisque tabulis illustrata […] insertis numerosis rariorum naturae observationibus, omnia lingua Batava […] conscripta. Bybel der natuure […], Leiden, Isaak Severin & Boudewyn Vander Aa & Pieter van der Aa, 1737-1738, 2 v. (ripr. facs.: Utrecht, De Banier, 1980).

‒ Swammerdam, Jan, The letters of Jan Swammerdam to Melchisedec Thévenot, edited by Gernit A. Lindeboom, Amsterdam, Swets & Zeitlinger, 1975.

Swedenborg: Swedenborg, Emanuel, Miscellanea observata circa res naturales et praesertim circa mineralia, ignem et montium strata, Leipzig, [s.n.], 1722.

‒ Swedenborg, Emanuel, Opera philosophica et mineralia, Dresden-Leipzig, Friedrich Hekel, 1734, 3 v.

Swift: Swift, Jonathan, Travels into several remote nations of the world. In four parts. By Lemuel Gulliver, first a surgeon, and then a captain of several ships, London, Benjamin Motte, 1726, 2 v. (altra ed.: London, Dent, 1896; trad. it.: I viaggi di Gulliver, introd. e trad. di Attilio Brilli, Milano, 1975).

Taccola: Taccola, Mariano Daniello di Jacopo Vanni, De ingeneis, hrsg. von Gustina Scaglia, Frank D. Prager, Ulrich Montag, Wiesbaden, L. Reichert, 1984, 2 v.

‒ Taccola, Mariano Daniello di Jacopo Vanni, Liber tertius de ingeneis ac edifitiis non usitatis, a cura di James H. Beck, Milano, Il Polifilo, 1969.

‒ Taccola, Mariano Daniello di Jacopo Vanni, De rebus militaribus (De machinis, 1449), mit dem vollständigen Faksimile der Pariser Handschrift hrsg., übers. und kommentiert von Eberhard Knobloch, Baden-Baden, Koerner, 1984.

Tachard: Tachard, Guy, Voyage de Siam, des pères jésuites envoyéz par le roy aux Indes, & à la Chine. Avec leurs observations astronomiques, & leurs remarques de physique, de géographie, d'hydrographie, & d'histoire, Paris, Arnould Seneuze, Daniel Horthemels, 1686.

‒ Tachard, Guy, Second voyage du père Tachard et des jésuites envoyéz par le roy au royaume de Siam. Contenant diverses remarques d'histoire, de physique, de geographie, & d'astronomie, Paris, Daniel Horthemels, 1689.

Tartaglia: Tartaglia, Niccolò, Nova scientia inventa da Nicolo Tartalea, Venezia, Stefano Niccolini da Sabio, 1537.

‒ Tartaglia, Niccolò, Quesiti, et inventioni diverse, Venezia, Venturino Ruffinelli, 1546.

Telesio: Telesio, Bernardino, De rerum natura iuxta propria principia libri IX, Napoli, Orazio Salviano, 1586.

Thebesius: Thebesius, Adam Christian, Disputatio medica inauguralis de circulo sanguinis in corde, Leiden, Elzevier, 1708.

Thrale: Thrale, Hester Lynch, The french journals of Mrs. Thrale and Doctor Johnson, edited from the original manuscripts in the John Rylands Library and in the British Museum, with introd. and notes by Moses Tyson and Henry Guppy, Manchester, Manchester University Press, 1932.

Toland: Toland, John, Letters to Serena, London, Bernard Lintot, 1704.

Toledo: Toletus, Franciscus, Commentaria una cum quaestionibus in octo libros Aristotelis de physica auscultatione, Venezia, Giunta, 1579.

Tommaso d'Aquino: Thomas Aquinas, Opera omnia iussu impensaque Leonis XIII P. M. edita, Roma, Typographia Polyglotta, 1882-1985.

‒ Thomas Aquinas, Summa theologica, transl. by Fathers of the English Dominican Province, New York, Benzinger, 1947-1948, 3 v.

‒ Thomas Aquinas, In octo libros de physico auditu sive physicorum Aristotelis commentaria, cura ac studio P.F. Angeli et M. Pirotta, Napoli, M. D'Auria, 1953.

Torricelli: Torricelli, Evangelista, Opere, edite in occasione del terzo centenario della nascita col concorso del Comune di Faenza da Gino Loria e Giuseppe Vassura, Faenza, G. Montanari, [poi] Lega, 1919-1944, 4 v.

‒ Torricelli, Evangelista, Opere scelte, a cura di Lanfranco Belloni, Torino, UTET, 1975.

‒ Torricelli, Evangelista, Opera geometrica, Firenze, A. Masse & L. de Landis, 1644.

‒ Torricelli, Evangelista, Lezioni accademiche, prefazione e vita dell'autore scritta da Tommaso Buonaventuri, Firenze, Guiducci e Franchi, 1715.

de Tournefort: Tournefort, Joseph Pitton de, Élémens de botanique, ou méthode pour connoître les plantes, Paris, Imprimerie Royale, 1694.

‒ Tournefort, Joseph Pitton de, Institutiones rei herbariae, Paris, Typographia Regia, 1700-1703, 3 v.

‒ Tournefort, Joseph Pitton de, Relation d'un voyage du Levant fait par ordre du Roy, contenant l'histoire ancienne & moderne de plusieurs isles de l'Archipel […] avec les plans des villes […] enrichie de descriptions […] de plantes rares […] et de plusieurs observations touchant l'histoire naturelle, Paris, Imprimerie Royale, 1717, 2 v. (altra ed.: Lyon, Anisson et Posuel, 1717, 3 v.).

Tradescant il Giovane: Tradescant, John, il Giovane, Musaeum Tradescantianum: or a collection of rarities, preserved at South-Lambeth neer London, London, John Grismond, 1656.

Trembley: Trembley, Abraham, Correspondance inédite entre Réaumur et Abraham Trembley, comprenant 113 lettres recueillies et annotées par Maurice Trembley, introd. par Émile Guvénot, Genève, Georg, 1943.

A tryal of witches at the assizes held at Bury St. Edmonds for the County of Suffolk on the tenth day of march 1664 before Sir Matthew Hale, London, William Shrewsbery, 1682.

von Tschirnhaus: Tschirnhaus, Ehrenfried Walther von, Nova methodus tangentes curvarum expedita determinandi, "Acta eruditorum", dicembre 1682, pp. 391-393; ed. franc.: Nouvelles découvertes dans les mathematiques proposées à Messieurs de l'Academie Royale des Sciences, par Mr. de Tschirnhaus, "Journal des sçavans", giugno 1682, pp. 210-213.

Turriano: Turriano, Juanelo, The twenty-one books of engineering and machines of Juanelo Turriano, a translation of the manuscript in the Biblioteca Nacional, Madrid, by Alexander Keller, with a prologue by Pedro Laín Entralgo, and introd. by José Antonio García-Diego, Madrid, Fundación Juanelo Turriano, Doce Calles, 1996-1998, 7 v.

Tyson: Tyson, Edward, Phocaena, or the anatomy of a porpess, dissected at Gresham College with a praeliminary discourse concerning anatomy, and a natural history of animals, London, B. Tooke, 1680.

‒ Tyson, Edward, Vipera caudisona Americana […]; Lumbricus latus […]; Lumbricus teres […]; Tajacu, seu Aper Mexicanus Moschiferus, "Philosophical Transactions", 13, 1683, pp. 25-38; 113-144; 153-161; 359-385.

‒ Tyson, Edward, Carigueya, seu marsupiale Americanum, or, the anatomy of an opossum, London, Samuel Smith & Benjamin Walford, 1698.

‒ Tyson, Edward, Orang-outang, sive homo sylvestris: or the anatomy of a pygmie compared with that of a monkey, an ape and a man. To which is added a philological essay concerning the pygmies, the cynocephali, the satyrs, and sphinges of the ancients. Wherein it will appear that they are all either apes and monkeys, and not men, as formerly pretended, London, T. Bennet, 1699 (2. ed.: The Anatomy of a Pygmy compared with that of a monkey, London, T. Osborne, 1751).

Ursinus: Ursinus, Benjamin, Trigonometria cum magno logarithmorum canone, Köln, G. Runge, 1624.

Ursus: Ursus, Raymarus, Fundamentum astronomicum, id est nova doctrina sinuum et triangulorum. Eaque absolutissima et perfectissima, eiusque usus in astronomica calculatione & observatione, Strasbourg, Bernard Jobin, 1588.

Valerio: Valerio, Luca, Subtilium indagationum liber primus seu quadratura circuli et aliorum curvilineorum, Roma, Francesco Zanetti, 1582.

‒ Valerio, Luca, De centro gravitatis solidorum libri tres, Roma, B. Bonfadini, 1604.

‒ Valerio, Luca, Per una biografia di Luca Valerio. Fonti edite e inedite per una ricostruzione della sua carriera scientifica, "Bollettino di storia delle scienze matematiche", 11, 1991, pp. 3-157.

Vallisnieri: Vallisnieri, Antonio, Lezione accademica dell'origine delle fontane, colle annotazioni per chiarezza maggiorre della medesima, di Antonio Vallisneri, Venezia, J.G. Hertz, 1714 (altra ed.: Venezia, P. Poletti, 1726).

‒ Vallisnieri, Antonio, De' corpi marini, che sui monti si trovano, della loro origine e dello stato del mondo avant' il diluvio, nel diluvio e dopo il diluvio. Lettere critiche […] colle annotazioni, alli quali s'aggiungono altre tre lettere critiche, Venezia, Domenico Lovisa, 1721.

Valmont de Bomare: Valmont de Bomare, Jacques-Christophe, Dictionnaire raisonné universel d'histoire naturelle, contenant l'histoire des animaux, des végétaux et des minéraux, et celle des corps célestes, des météores et des autres principaux phénomènes de la nature, avec l'histoire […] des trois règnes et le détail de leurs usages dans la médecine, dans l'économie domestique et champêtre et dans les arts et métiers, Paris, Didot-le-jeune, 1764, 5 v.

Varenio: Varen, Bernhardt, Geographia generalis in qua affectiones generales telluris explicantur, Amsterdam, Elzevier, 1650.

Varignon: Varignon, Pierre, Eclaircissemens sur l'analyse des infiniment petits, Paris, Rollin, 1725.

‒ Varignon, Pierre, Nouvelle mécanique ou statique, dont le projet fut donné en 1687, Paris, C. Jombert, 1725, 2 v.

Verbiest: Verbiest, Ferdinand, Astronomia Europaea sub imperatore Tartaro Sinico Cam Hy appellato ex umbra in lucem revocata, Dillingen, J.C. Bencard, 1687 (trad. ingl.: The astronomia Europaea of Ferdinand Verbiest, S.J. (Dillingen, 1687), transl., notes and commentaries by Noël Golvers, Nettetal, Steyler, 1993).

Verheyen: Verheyen, Philippe, Corporis humani anatomia in qua omnia tam veterum quam recentiorum anatomicorum inventa methodo nova et intellectu facillima describuntur ac tabulis aeneis repraesentantur, Louvain, Ae. Denique, 1693.

Vesalio: Vesalius, Andreas, De humani corporis fabrica libri septem, Basel, Johann Oporinus, 1543 (ripr. facs.: Bruxelles, Cultures et Civilisation, 1964).

Vesling: Vesling, Johann, Syntagma anatomicum publicis dissectionibus, in auditorum usum, diligenter aptatum, Padova, Paolo Frambotto, 1641.

Vieussens: Vieussens, Raymond, Neurographia universalis, hoc est omnium corporis humani nervorum, simul et cerebri medullaeque spinalis descriptio anatomica, eaque integra et accurata, variis iconibus […] illustrata, cum ipsorum actione et usu, physico discursu explicatis, Lyon, J. Certe, 1684.

‒ Vieussens, Raymond, Traité nouveau de la structure et des causes du mouvement naturel du coeur, in: Oeuvres françoises, Toulouse, J. Guillemette, 1714-1715, 2 v.; v. I.

Vincenzo Maria di S. Caterina da Siena: Vincenzo Maria di S. Caterina da Siena, Il viaggio nelle Indie Orientali […] con le osservationi […] i costumi, e riti di varie nationi, & reconditissimi arcani de' gentili, cavati con somma diligenza da' loro scritti, con la descrittione degl'animali quadrupedi, serpenti, ucelli, piante di quel mondo nuovo, con le loro virtu singolari, Roma, Filippo M. Mancini, 1672 (altra ed.: Venezia, Antonio Tivani, 1683).

Viviani: Viviani, Vincenzo, Racconto istorico, in: Galilei, Galileo, Le opere, v. XIX, pp. 597-632.

Vlacq: Vlacq, Adrien, Arithmetica logaritmica, Gouda, Rammasen, 1628.

Volta: Volta, Giovanni Serafino, Memoria sulle farfalle, in cui si contengono alcune nozioni generali sulla storia naturale delle medesime, sul modo di raccoglierle e distribuirle in ordine sistematico […] e sulla maniera di conservarle, Milano, G. Marelli, 1782.

Voltaire: Voltaire, François-Marie Arouet, Principes mathématiques de la philosophie naturelle [traduit du latin] par feu madame la marquise Du Chastellet, Paris, Desaint, Saillant & Lambert, 1759.

Vossius: Vossius, Johann Gerhard, De theologia gentili et physiologia christiana, sive de origine ac progressu idololatriae, ad veterum gesta ac rerum naturam reductae, deque naturae mirandis quibus homo adducitur ad Deum, Amsterdam, J. & C. Blaeu, 1641, 2 v.

de Wale: Wale, Jan de, Epistolae duae de motu sanguinis ad Thomam Bartholinum, in: Bartholin, Caspar, Institutiones anatomicae, novis recentiorum opinionibus et observationibus, quarum innumerae hactenus editae non sunt, figurisque auctae ab auctoris filio Thoma Bartholino, Leiden, Hack, 1641, pp. 385-420.

Wallis: Wallis, John, Opera mathematica, Oxford, Theatrum Sheldonianum, 1693-1699, 3 v. (ripr. facs.: Hildesheim, Olms, 1972).

‒ Wallis, John, De algebra tractatus, in: Opera mathematica, v. II.

‒ Wallis, John, Arithmetica infinitorum sive nova methodus inquirendi in curvilineorum quadraturam, aliaque difficiliora matheseos problemata, Oxford, Lichfield, 1656 (in: Opera mathematica, v. I).

‒ Wallis, John, A summary account of the general laws of motion, "Philosophical Transactions", 3, 1669, pp. 864-866.

‒ Wallis, John, Mechanica, sive de motu, tractatus geometricus, London, Moise Pitt, William Godbid, 1670-1671.

Wedderburn: Wedderburn, John, Quatuor problematum quae Martinus Horky contra Nuntium Sidereum de quatuor planetis novis disputanda proposuit, confutatio, Padova, Pietro Marinelli, 1610.

Wepfer: Wepfer, Johann Jakob, Observationes anatomicae ex cadaveribus eorum, quos sustulit apoplexia, cum exercitatione de eius loco affecto, Schaffhausen, Johann Caspar Sutern, 1658.

Whiston: Whiston, William, A new theory of the earth from its original to the consummation of all things. Wherein the creation of the world in six days, the universal deluge, and the general conflagration, as laid down in the Holy Scriptures, are shewn to be perfectly agreeable to reason and philosophy, with a large introductory discourse concerning the genuine nature, stile and extent of the mosaick history of the creation, London, B. Tooke, 1696.

Willis: Willis, Thomas, Opera omnia, Amsterdam, Wetstein, 1682, 2 v.

‒ Willis, Thomas, De fermentatione (1656) (trad. ingl.: Of fermentation, in: The remaining medical works of […] Dr Thomas Willis of Christ-Church in Oxford, London, T. Dring, R. Clavell, 1681).

‒ Willis, Thomas, Cerebri anatome, cui accessit nervorum descriptio et usus, London, Thomas Roycroft, John Martyn & James Allestry, 1664 (altra ed.: Amsterdam, Commelin, 1667; e in: Opera omnia, v. I, pp. 1-146).

‒ Willis, Thomas, Pathologiae cerebri et nervosi generis specimen. In quo agitur de morbis convulsivis, et scorbuto, Oxford, G. Hall, J. Allestry, 1667 (anche in: Opera omnia, v. I, pp. 1-123).

‒ Willis, Thomas, De anima brutorum quae hominis vitalis ac sensitiva est, exercitationes duae, London, G. Welles et R. Scott, 1672 (anche in: Opera omnia, v. II, pp. 1-210; trad. ingl.: Two discourses concerning the soul of brutes, London, Thomas Dring [et al.], 1683; rist. anast. dell'ed. 1683: Gainesville (Fla.), Scholar's Facsimiles & Reprints, 1971).

Willughby: Willughby, Francis, Ornithologiae libri tres. In quibus aves omnes hactenus cognitae in methodum naturis suis convenientem redactae accurate describuntur […]. Totum opus recognovit, digessit, supplevit Joannes Raius, London, John Martyn, 1676 (trad. ingl.: London, John Martyn, 1678; ripr. facs.: Newport, Pagnell, 1972).

‒ Willughby, Francis, De historia piscium libri quatuor […]. In quibus non tantum de piscibus in genere agitur, sed et species omnes […] accurate describuntur […]. Totum opus recognovit, coaptavit, supplevit, librum etiam primum et secundum integros adjecit Johannes Raius e Societae Regia, Oxford, Theatrum Sheldonianum, 1686.

Wirsung: Wirsung, Johann Georg, Epistola ad Riolanum, in: Riolan, Jean jr, Opera anatomica vetera, recognita, et auctiora, quamplura nova, Paris, Gaspar Meturas, 1649, pp. 811-812; e in: Riolan, Jean jr, Opuscula anatomica nova, quae nunc primum in lucem prodeunt, London, Miles Flesher, 1649, pp. 464-465.

Woodward: Woodward, John, An essay toward a natural history of the earth and terrestrial bodies especially minerals. As also of the sea, rivers and springs. With an account of the universal deluge and of the effects that it had upon the earth, London, R. Wilkin, 1695.

‒ Woodward, John, Brief instructions for making observations in all parts of the world as also, for collecting, preserving, and sending over natural things. Being an attempt to settle an universal correspondence for the advancement of knowledge both natural and civil, drawn up at the request of a person of honour and presented to the Royal Society, London, R. Wilkin, 1696.

Worm: Worm, Ole, Museum Wormianum seu historia rerum rariorum, tam naturalium quam artificialium, tam domesticarum, adornata ab Olao Worm, Leiden, Elzevier, 1655.

Wren: Wren, Christopher, Lex naturae de collisione corporum, "Philosophical Transactions", 3, 1669, pp. 867-868.

Zahn: Zahn, Johannes, Oculus artificialis teledioptricus, sive telescopium, Würzburg, Quirin Heyl, 1685-1686, 3 v.

Zonca: Zonca, Vittorio, Novo teatro di machine et edificii per varie et sicure operationi con le loro figure tagliate in rame e la dichiaratione e dimostratione di ciascuna. Opera necessaria ad architetti, et a quelli, che di tale studio si dilettano, Padova, Pietro Bertelli, 1607 (rist. anastatica: a cura di Carlo Poni, Milano, Il Polifilo, 1985).